Winston Churchill: redder van Europa
Vijftig jaar na de dood van Winston Churchill is de mening over hem bijgesteld. Het gevolg van anachronistisch denken vooral. De normen van nu projecteren op de eerste helft van de vorige eeuw. Boris Johnson neemt daar geen genoegen mee. Hij verricht diepgaand onderzoek naar de man achter de mythe. Zijn boek De Churchill Factor is een indrukwekkende weergave ervan, geschreven op een manier die de goedkeuring van de grote staatsman zou hebben. Churchill ten voeten uit: virtuoos, politiek incorrect, groot redenaar, zelfverzekerd, lomp, traditionalist, sociaal voelend, levensgenieter, workaholic en in zekere zin ook alcoholist, strateeg en behept met een groot ego. Johnson uit zich in meeslepende volzinnen die een optimum aan leesplezier opleveren. Na het verwerken van alle feiten en een schat aan details is zijn conclusie dat we het hier hebben over één man die wereldgeschiedenis schreef. Je kunt je bedenkingen hebben bij de superlatieven - Churchill maakte ook grote fouten die duizenden mensenlevens kostten -, vast staat eveneens dat hij miljoenen levens redde. Hij voorkwam dat nu horden mensen in Lederhose door Parijs, Amsterdam, Brussel, Praag en andere steden lopen. Met zo ongeveer alles tegen zich bond hij met 'zijn' Engeland de strijd aan tegen het Nazi-Duitsland van Adolf Hitler. Weigerde diens handreiking en was zich ervan bewust dat het Europees continent reddeloos verloren zou zijn bij toegeven. Het kostte een half miljoen Britten hun leven.
Een gegeven waarop hij nu in toenemende mate door critici wordt afgerekend. Direct na de beëindiging van de Tweede Wereldoorlog, nog in 1945, zette de Engelse kiezer hem aan de zijlijn. Die was de oorlog beu en ervan overtuigd dat de rondborstige krijger niet zonder kon. Zijn optreden in zowel de Boeren- als de beide Wereldoorlogen gaven daartoe aanleiding. Vergeten het feit dat hij de voorzet gaf voor het ontwikkelen van materialen waarmee de vijand werd verslagen. Falen in Antwerpen en Gallopoli, belediging van India en het afslachten van 1297 weerloze Franse mariniers in Algerije bleef hangen. Johnson noemt ter verdediging de drijfveer: het vasthouden aan een ideologie, maar dat begrip was er niet bij veel Britten. Die hielden vast aan zijn racistische uitspraken die in de tijd dat ze werden gedaan heel anders landden. Schetst het beeld van een man die even meedogenloos als menslievend was. Dat wordt weerspiegeld door zijn gezicht: een wat bozige blik met daarin een zacht pruilmondje.
Dezelfde man die op stakers liet schieten en die een grote aanzet gaf tot de verzorgingsstaat. De menselijke trekken spraken het volk aan, dat in feite ver afstond van de deze weldoorvoede goed voorziene mens. De vernedering door zijn vader, tevens voorganger als Minister van Financiën, een man met syfilis en een misselijkmakende reputatie op velerlei terrein, zette hem na diens dood aan tot het verwezenlijken van de droom: pa in de schaduw zetten en Eerste Minister worden. Heel af en toe loopt de auteur zichzelf voorbij. Daar waar hij op één en dezelfde bladzijde Churchill de grootste redenaar aller tijden noemt en vaststelt dat hij geen Luther King is. Churchill die op de knieën ging voor de Amerikanen en als geen ander begreep dat zonder hen de nazi’s niet te verslaan waren. Het onderschatten van de Russen door de Amerikanen bezorgde hem een hoofdpijndossier. Pas eind negentiger jaren komt zijn Operation Unthinkable aan het daglicht. Samen met Amerika, Frankrijk en de Duitse Wehrmacht de Russen een kopje kleiner maken. Johnson is een taalkunstenaar. Hij gebruikt prachtige metaforen. Zijn tekst, doorspekt met hoogst vermakelijke anekdotes, is interessant voor kenner en leek.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Dick Van der Veen
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
