De verhuizer van iets naar niets
In De vlucht van Gilles Speksneijder dist M.M.Schoenmakers (1949) het verhaal op van een man zonder zelfvertrouwen, die een vergeefse zoektocht doet naar een losgeraakt schroefje van een friteuse. De onzekerheid krijgt er een stevige lading bij in de vorm van zijn benoeming tot assistent-verhuiscoördinator. Wat moet hij daar nou in vredesnaam mee aan?
De verhouding met zijn Madelief biedt hem weinig houvast. Als er al sprake is van gevoelens dan overheersen daarbij negatieve impulsen. Een man met de creativiteit van een buschauffeur die bij de nadering van ieder leeg bushokje krachtdadig op de rem trapt. Zijn leven is één neergaande spiraal. De verhuizing geeft een opeenstapeling van problemen te zien; de weinigen die hem tot steun kunnen zijn, vallen de een na de ander weg.
Wanneer een meisje op drift, breekbare Melaniem ingeschaald als kraakwacht, bij Gilles en Madelief intrekt, maakt dat de situatie voor hem er niet beter op, daar waar het ‘t leven van haar verrijkt. In het finale stadium van de verhuizing krijgt Gilles de status van voetveeg aangemeten: letterlijk en figuurlijk, want hij mag het oude pand bezemschoon opleveren.
Schoenmakers beschikt over de creativiteit om de aangeschakelde somberte appetijtelijk te maken. Niet door wat hij opschrijft, maar door de manier waarop hij dat doet. Dat sterk beeldende vermogen doet de lezer genieten en weerhoudt hem van bladzijde tot bladzijde om de negatieve spiraal aan de auteur te laten. Je kunt gewoon pennen dat een gedachte je even losmaakt van pessismisme, je kunt ook schrijven dat zich over ’s mans gedachten de glans van nieuwe kansen spreidt.
In de roman De Wolkenridder maakt hij er indruk mee op de jury van de Libris Literatuur Prijs, die hem op de longlist plaatst. Hij verstaat de kunst om stijve Nederlandse woorden te smeden tot een smakelijk literair geheel. Sfeervolle karaktertekeningen verhogen het leesplezier. De scheutjes fijnzinnige humor halen het neerslachtige van de triest trekkende treurnis. Sarcasme tovert een besmuikte lach om de lippen wanneer Schoenmakers zijn leest beroert. Zo in de geest van: ze kent twee halfjaarlijkse uitjes: één met bloemen in de hand naar het graf van een ver weg gelegen graf van moeder ven één naar het verzorgingshuis waar vader al lang geen begrip meer heeft van tijd en plaats.
Schoenmakers sloot in 1998 een serie van vijf Surinaamse romans af om pas 17 jaar later als Wolkenridder een comeback te maken. Hij neemt er de tijd voor, tijd die goed is besteed, waarvan nu dit boek een bewijs vormt. Het ‘ach gut’ zegt zoveel meer als het verpakt wordt in zulke bloemrijke taal. Dan is de stille kracht, de verhuizer van iets naar niets, ineens spraakmakend. Een schrijfstijl die beklijft.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Dick Van der Veen
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
