Gothic novel ontpopt Victoriaanse vrouwen als zelfredzaam
De poppenfabriek van Elizabeth Macneal speelt zich af in het Victoriaanse Londen van 1850. In de poppenwinkel van mevrouw Salter werken de opmerkelijke tweelingzussen Iris en Rose Whittle. Allebei hadden ze hun leven anders voorgesteld. Iris wil niets liever dan haar heimelijke wens om schilderes te worden verwezenlijken. De pokdalige Rose daarentegen had graag willen trouwen met de liefde van haar leven Charles. Dankzij het lot maken ze nu poppen, maar dit leerlingschap biedt de meisjes weinig hoop voor de toekomst.
Als Iris op een dag schilder Louis Frost tegen het lijf loopt, neemt haar leven een drastische, maar essentiële wending. De ambitieuze kunstenaar wil Iris – die opvalt met haar misvormde sleutelbeen en grote lengte – als model vastleggen op het canvasdoek. Tegelijkertijd ontmoet ze Silas Reed, een excentrieke taxidermist. Net als Louis is Silas direct onder de indruk van Iris waarna hij steeds meer geobsedeerd raakt door de jonge vrouw.
De poppenfabriek is de debuutroman van de Schotse Elizabeth Macneal en werd uit het Engels vertaald door Erica Feberwee. Macneal studeerde Engelse letterkunde aan de Oxford University en is, behalve schrijfster, in haar vrije tijd fanatiek keramiste. Naast de fictieve schilder Louis, bevat De poppenfabriek historische figuren zoals William Hunt en het Prerafaëlitische Broederschap waardoor realiteit en fictie met elkaar worden verweven. Vanaf de eerste bladzijde is de Victoriaanse sfeer in de roman sterk aanwezig. Dit begint al bij Albie, een roodharig straatschoffie dat als een soort Oliver Twist steelt en allerhande klusjes voor mensen opknapt om voor hem en zijn zusje te zorgen. Deze Dickensiaanse taferelen combineert Macneal met citaten uit het werk van Romantische dichters als John Keats. Ze voegt daar nog een vleugje Victoriaanse horror aan toe wanneer Silas’ obsessie voor Iris steeds meer op waanzin begint te lijken.
Op papier blijkt Macneal ook een kundig taxidermist en ze neemt in haar historische roman dan ook de tijd om haar personages grondig te ontleden. In Iris brengt ze een balans aan tussen het misvormd zijn en het hebben van schoonheid. Rose belichaamt de wanhoop die zich uit in de littekens op haar gezicht door de pokken. Silas’ minderwaardigheidscomplex en, als gevolg daarvan, stille verlangen naar macht, voert weer terug naar een jeugdtrauma. Als realiteit en fantasie door elkaar gaan lopen, transformeert de taxidermist in een Victoriaanse versie van You’s Joe Goldberg.
Door ieder personage een kracht en een zwakte te geven maakt Macneal ze gruwelijk menselijk. De roman is in korte hoofdstukken opgedeeld waarin Macneal in een vlotte schrijfstijl wisselt tussen de vertelperspectieven van Iris en Silas. Op deze manier krijgt de lezer de kans om met de personages mee te leven. De poppenfabriek verandert geleidelijk aan in een gothic novel wanneer Silas Iris zo idealiseert, dat hij bezit van haar probeert te nemen alsof zij zelf een pop is. Macneal laat op die manier zien dat Victoriaanse denkbeelden, waarin met name schoonheid hoog in het vaandel staat, een behoorlijk duistere keerzijde hebben. De poppenfabriek benadrukt echter, geheel volgens de huidige tijdsgeest, dat Victoriaanse vrouwen, ondanks hun lage status in de maatschappij, wel degelijk zelfredzaam kunnen zijn.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Eline van der Boog
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
