Zo moeilijk is het niet!

‘Wij zijn burgers van een democratie', zegt de stripversie van Michael Goodwin op een van de eerste pagina's van Economix. 'De meeste kwesties waar we over stemmen zijn economische kwesties. Het is onze verantwoordelijkheid om te begrijpen waar we over stemmen.’  

Zo begint het voorwoord van het leukste boek over economie ter wereld. Het leukste én begrijpelijkste! Een groter compliment is er niet voor Michael Goodwin en Dan E. Burr, want zoals Jos de Blok (oprichter van Buurtzorg) in een interview ooit zei: ‘Het is heel makkelijk om iets moeilijker te maken, maar heel moeilijk om iets makkelijker te maken’. In het moeilijk maken zijn de meeste economen zeer bedreven, zo goed dat de meeste mensen afhaken zodra het woord economie valt. En dat, zo blijkt uit Economix, is niet verstandig.  

Neem nu het populaire idee van de 'vrije markt', gedacht en beschreven door Adam Smith, filosoof en schrijver van The wealth of nations (1776). ‘Het idee van Smith dat de markt ORDE kan scheppen zonder dat iemand ORDERS geeft, is sindsdien de kern van het economisch gedachtegoed’ vertelt de stripversie van Goodwin, als hij op pagina 25 de personificatie van The wealth of nations aanbidt. ‘Maar,’ vervolgt de getekende Goodwin, ‘soms lijkt het alsof mensen meer tijd spenderen aan het VEREREN dan aan het LEZEN van Adam Smith. Smith had ook ANDERE dingen te zeggen, die grotendeels zijn vergeten’. Via tekst, maar vooral via de tekeningen worden dan een aantal van die 'vergeten' dingen van Adam Smith uitgelegd:



Het nut van 'het aftoppen van rente' volgens Adam Smith en wat het is, is in vier plaatjes verteld. Simpel, doeltreffend, duidelijk. Over winsten had Smith ook een mening...  

En hij had een mening over vakbonden, kapitalisten, over wat de overheid zou moeten regelen, want ‘markten zullen geen wetten afdwingen, grenzen verdedigen of publieke goederen leveren zoals het schoonvegen van de straten […]’. Maar dat niet alleen, hij vond dat de overheid ‘loonarbeiders moest beschermen [...], de banken eerlijk moest houden, [...], ziekten moest indammen, onderwijsnormen moest opstellen [...] en zelfs openbaar amusement moest bieden’. En dit is nog maar het prille begin van Economix. Er volgen nog veel meer economen, economische ideeën en misvattingen, begrippen en termen, die allemaal op dezelfde grappige maar vooral begrijpelijke wijze worden uitgelegd.



In acht afzonderlijke delen vertelt Goodwin over 'de economie', te beginnen met De onzichtbare hand (Het verre verleden tot 1820) en eindigend met De wereld nu (2001 en daarna). Het is enigszins chronologisch omdat er regelmatig een begrip of idee wordt geïntroduceerd in het ene hoofdstuk dat in latere tijden nogmaals aandacht krijgt. In de loop van de tijd komt de nadruk steeds meer op de (uitwerking van) economische ideeën in de Verenigde Staten te liggen. Dat is niet zo'n groot nadeel als het lijkt, want de invloed van de Verenigde Staten op het Europese economische denken en handelen is enorm.   

Aan alles kun je merken dat Goodwin begrijpt wat er nodig is om een ander de wondere wereld van de economie uit te leggen; hij maakt daarbij dankbaar gebruik van het gegeven dat hij zelf met 'nul' kennis aan dit onderwerp begonnen. De bronnen die hij gebruikt heeft, zijn terug te vinden in het uitgebreide literatuuroverzicht achterin. Op zijn website, economixcomix.com, heeft Goodwin nog veel meer informatie staan, waaronder het onderdeel References waar je per combinatie van pagina en panel de referentie naar de bron terug kunt vinden. Hoeveel moeite er in dit boek gestoken is om alles zo begrijpelijk te maken, vertelt Goodwin niet, maar als Jos de Blok gelijk heeft dan doet Economix vermoeden dat dat hij er kei- en keihard aan gewerkt heeft. Met resultaat, want wat is economie eigenlijk simpel.