Een herkenbaar boek over werk

Als je de titel van dit boek ziet, kan het maar over één ding gaan. En dat doet het ook: het boek gaat over werk. In vijf delen gaat de hoofdpersoon, een Belgische professor die werkzaam is aan een Zwitserse universiteit, met anderen in gesprek over werk. Hierbij gaat het niet alleen om een beschrijving van het werk, maar ook om de beleving van het werk. Een manager die met pensioen is, een persoon werkzaam in de culturele sector, een doctorandus, een schrijver. Allemaal worstelen ze met aspecten van hun werk, of dat nu gaat om het woon-werkverkeer, achterbakse collega’s of de keuze voor professie. Hoe gelukkig maakt werk nu echt?  

Werk werk werk is geschreven door Christophe van Gerrewey (1982). Hij heeft literatuur aan de KU Leuven en architectuur aan Universiteit Gent gestudeerd. Hij doceert architectuurtheorie aan een universiteit in Zwitserland. De hoofdpersoon lijkt dus veel weg te hebben van Van Gerrewey.  

De schrijfstijl van Van Gerrewey wordt gekenmerkt door overdaad. De zinnen zijn (erg) lang en staan vol details. Ook opsommingen van meer dan een halve pagina schuwt hij niet. De druk en eventuele stress die vandaag de dag vaak bij werk komt kijken, wordt daarmee goed weergegeven. Dit leest soms lastig, maar zorgt er ook voor dat je het gevoel krijgt de ongecensureerde gedachtestroom van de personages te lezen:  

“Een halfuur hebben wij dus, om nauwkeuriger te zijn 25 minuten, dan wordt Wolf verwacht op een andere vergadering. Het is niet aannemelijk dat het zal volstaan, een halfuur, of eerder nog 25 minuten, want niet alleen is het enkele weken geleden dat wij elkaar zagen, een aantal dingen is op de vorige bijeenkomst niet doorgesproken, en idealiter worden ze opnieuw op de agenda gezet, hoewel de kans groot is, gezien de beperkte tijd, dat we meerdere onderwerpen niet zullen behandelen en zelfs zullen vergeten.”  

Vanuit dat oogpunt lijkt het ook niet raar dat het verhaal van de hak op de tak springt. Frauderen, solliciteren, forenzen en ontslagen zijn voorbeelden van onderwerpen die de revue passeren. Deze worden vermakelijk besproken. De voorvallen zijn namelijk extreem, uitvergroot en soms zelfs cynisch beschreven. Ze zijn daardoor, zeker voor de werkende mens, erg herkenbaar. De verhalen hebben een negatieve ondertoon, wat er af en toe voor zorgt dat je het boek aan de kant wil leggen. Maar is dat niet de tendens die heerst in de hedendaagse maatschappij? Willen we niet allemaal iets beters dan we nu hebben? Wat dat betreft is het boek dus passend bij het heden.  

Het verhaal blijft ook wat vlak: het werkt niet naar een hoogtepunt toe. Van Gerrewey beschrijft de werksituatie van de verschillende personages. De verbindingen die de hoofdstukken met elkaar hebben, zijn het onderwerp (werk) en relatie (stuk voor stuk kennen zijn de hoofdpersoon). Verder zijn het opzichzelfstaande stukken tekst, essays bijna, over werk en werkbeleving. Voor het leesgemak en -snelheid had meer samenkomst van de verhaallijnen wenselijk geweest. Werk werk werk lijkt nu dan ook meer een verzameling kortverhalen dan een roman.  

Van Gerrewey heeft met Werk werk werk een herkenbaar boek over werk geschreven. De gedetailleerde en sappige beschrijvingen zorgen ervoor dat je tijdens het lezen onbewust knikt of glimlacht. Het voelt alsof je op een verjaardag van een verre oom bent, waar onbekenden verhalen over hun werk aan je vertellen. Maar… motivatie voor je volgende werkdag levert dit boek niet op. De vraag of werk gelukkig maakt, lijkt op basis daarvan door de personages beantwoord te worden.