Klein, maar toch groots
Als de dood je huis binnenkomt en een kind van je afneemt, kan je daar op verschillende manieren mee omgaan. Een weg zoeken om je verdriet via woorden naar buiten te laten komen, kan een grote stap in het verwerkingsproces zijn. Die woorden hoeven niet gestructureerd te zijn, als ze maar uit het hart komen. Dan is het verwarrende aangrijpend, en het onbegrijpelijke angstaanjagend mooi.
Naja Marie Aidt (1963) verliest haar zoon op 25-jarige leeftijd en dit komt aan als een mokerslag. In Het boek van Carl neemt ze de lezer mee in haar eigen verdriet, maar ook de vreugde die ze heeft beleefd met haar zoon. Wat voor een persoon was Carl? Of wat voor een persoon dacht zijn moeder dat Carl was?
Naja Marie Aidt is een Deense schrijfster en dichter. Ze is geboren in Groenland en dat was deels ook de omgeving waar ze is opgegroeid. In 1991 werd haar eerste dichtbundel gepubliceerd en sinds 1993 is ze fulltime schrijfster. In 2006 publiceerde ze de verhalenbundel Bavianen en dit betekende haar internationale doorbraak. Het boek werd bekroond met de Danish Critics Prize for Literature, de Nordic Council’s Literature Prize en de PEN Translation Prize. Momenteel woont ze in Brooklyn, New York.
“Ik droomde vannacht van je,
je viel en ging zitten en huilde.
Ik werd er zo verdrietig van.”
De structuur van dit dunne boekje is moeilijk in woorden uit te drukken omdat er zowel in stijl als in vorm steeds wordt afgewisseld. Daardoor creëert Aidt eerder een kunstwerk dan een doorlopend verhaal. De beschrijving van de avond van het noodlottige telefoontje wordt afgewisseld met herinneringen aan Carl toen hij nog leefde. Deze herinneringen omvatten de complete tijdspanne van de vijfentwintig jaar dat Aidt hem liefgehad heeft. Dagboekfragmenten worden afgewisseld met de mijmeringen over bijzondere momenten. Het meest schrijnend zijn de paragrafen waarin ze haar leven en gevoelens beschrijft ná de dood van Carl. Het vermogen om de pijn, het gemis en de eenzaamheid van een moeder die een zoon heeft verloren uit te drukken, grijpt je als lezer bij de keel.
“De ziel, dat is zo’n rond, wit ding.”
Sommige boeken ervaar je als lezer. Hetzij in beelden, hetzij in kleuren. Dit boek is met momenten zo diepzwart dat je er als het ware in meegezogen wordt en een fysieke reactie blijft dan ook niet uit. De verwarring die de auteur overspoelt na het tragische ongeluk, het schuldgevoel, de onzekerheid, alles krijgt een plek. Ze valt vaak in herhaling en beschrijft dezelfde kernmomenten steeds weer, met een andere klank en in een andere vorm.
De veelvuldige citaten en poëzie van Mallarmé, Roubaud en C.S. Lewis worden afgewisseld met werk van andere auteurs en van Aidt en Carl zelf. Op het eerste zicht lijkt een bladzijde een samenraapsel te zijn van eigen en geciteerd werk, maar toch volgt ze doorheen het boek een rode draad. Ze beschrijft haar eigen weg naar aanvaarding, naar verwerking. De poëzie vormt een aanvulling op het proza, of misschien is het wel omgekeerd, want soms lijkt het wel alsof de poëzie het verhaal met minder lettergrepen beter kan verwoorden.
“Men heeft mij gekroond tot Koninging van het Verdriet
Verdrietmoeder
Mijn troon is de diepe trechter van
De duisternis
Niemand durft me te volgen
Naar de donkere zalen”
Het boek van Carl is een ode aan een de liefde van een moeder voor haar zoon, ook na de dood. Het blokkeert je denken tijdens het lezen. Er is alleen maar het verdriet van de schrijfster. Zij bepaalt het ritme, zij deelt haar emoties en die worden de jouwe. Een meeslepend verhaal, dat niet alleen lezers die een enorm verlies meegemaakt hebben zal beroeren. Prachtig geschreven. Klein, maar toch groots.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Evy De Brabander
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
