De perfecte schoonheid van het ongebaande pad

De muziek van de stilte is een korte roman over Auri, een jonge vrouw die leeft in het Onderding, een ondergronds doolhof aan gangen, kelders, tunnels en andere verlaten ruimtes. Slechts sporadisch betreedt ze bovenwereld, en dan is het alleen om spullen te vergaren; stiekem te ruilen, of ze hun ‘juiste’ plek te geven. Ze zorgt er voor dat die spullen komen waar ze eigenlijk moeten zijn. Auri is alleen. Haar wereld lijkt eenzaam, maar omdat ze alles in haar omgeving gevoelens en meningen toedicht, komt die tot leven. Ze wordt omringd door een rijk kabinet aan voorwerpen met evenzoveel emoties. Het verhaal beslaat zeven dagen. Het begint op de dag dat Auri wakker wordt met het besef dat een niet verder met name genoemde hij over zeven dagen op bezoek zal komen, en het eindigt als zij helemaal op die komst is voorbereid.

Patrick Rothfuss wekt de wereld van Auri met een heel eigen idioom perfect tot leven. Het is een gevoelig en origineel verhaal, dat hij met veel detail vertelt. Als lezer leef je mee, niet alleen met Auri, maar ook met al die voorwerpen om haar heen. De deken die de grond niet wil raken, het trotse tandrad dat ze heeft opgedoken. Het verhaal bevat relatief weinig conventionele plot, en dat is de kracht van het boek. Omdat het zo scherp vanuit het personage is beschreven, is het verhaal voortdurend op spanning en is alles wat beschreven is van het grootste belang. Zelden kom je een fantasyboek tegen waar zoveel urgentie uit spreekt. Dit moest geschreven worden, dit moet gelezen worden.

Auri is geen nieuw personage. Ze speelt een rol in de fantasycyclus waar Rothfuss aan werkt, waarvan tot nu toe De naam van de wind en De angst van de wijze van zijn verschenen. De muziek van de stilte is geen vervolg, het bewandelt een zijpad. Het beschrijft een episode die tot noch toe aan het oog van de lezers van die werken was onttrokken. Wat opmerkelijk is, is dat Rothfuss in het voorwoord meent te moeten waarschuwen. Liefhebbers van zijn andere boeken moeten vooral niet meer van hetzelfde verwachten. En wie zijn werk nog niet kent, kan volgens hem beter niet met De muziek van de stilte beginnen. Dit soort adviezen sla je beter in de wind. Rothfuss onderschat zijn lezers en doet zijn eigen schrijfkunst tekort. Het boek is heel goed zelfstandig te lezen. Nee, de lezer kan niet meteen alles in een groter verband plaatsen. De hij waar Auri het over heeft zal mysterieus en ongenoemd blijven (terwijl trouwe lezers weten dat het om Kvothe, de hoofdpersoon van Rothfuss' cyclus, gaat), maar de stuwende kracht van het verhaal en de groeiende sympathie voor Auri is er geen moment minder om.

In de ‘noot van de auteur’ achterin meent Rotfuss er nog een schepje bovenop te moeten doen. Hij vertelt hoe vreemd het verhaal is en dat hij er aan twijfelde of het wel voor publicatie geschikt was. Dat zegt meer over de Amerikaanse markt en de mate waarin die verpest is door clichés en boeken die allemaal meer van het zelfde zijn, dan over het werk dat Rothfuss nu af heeft geleverd. Als er werk is van Rothfuss dat je beter links kunt laten liggen, dan is het zijn inleidingen en toegevoegde noten.

De vertaling van Sandra van de Ven draagt het verhaal heel goed. De typische namen die Auri aan de ruimtes waar ze leeft geeft, zoals Mantel, Warrelklomp en Doordbodem, zijn goed gekozen. Vrijwel nergens heb je als lezer het gevoel dat je met een vertaling van doen hebt. Alleen de titel is ongelukkig gekozen. De muziek van de stilte klinkt wel poëtisch, maar is op het eerste gezicht nietszeggend. Het muziekthema zit op een diepere laag wel in het boek, maar treedt eigenlijk onvoldoende op de voorgrond om er de titel aan te ontlenen. De oorspronkelijke titel The slow regard of silent things, wat vrij vertaald kan worden met De trage zorg voor stille dingen, bekt misschien minder lekker maar was een sprekender titel geweest. Die benadrukt alleen al door zijn lengte dat het een wat ander boek is dan de andere boeken in die wereld.

De illustraties van Marc Simonetti zijn sfeervol en grafisch. Ze versterken de duistere, eenzame sfeer en het eigen karakter van de wereld. De Boekerij heeft de uitgave mooi verzorgd. Een gebonden uitgave, met kapitaalband en schutbladen waarvan de kleuren netjes op elkaar zijn afgestemd. Je zou het alleen al kopen omdat het zo mooi in de boekenkast staat. De muziek van de stilte is een eigenzinnig en uniek werk. Het volgt niet alle conventies van de cursus ‘Creative Writing’. Gelukkig maar, juist daarom is het een must-read van de eerste orde.