's Nachts is niemand blind
Onlangs verscheen Boeken van de troost van Erwin Mortier: een drie-eenheid waarin Godenslaap en De Spiegelingen worden verbonden door De brieven van Matthew. Mortier maakt het de lezer niet gemakkelijk. Zijn lange, meanderende zinnen vol beeldspraak dagen de lezer uit om grip op de verschillende verhalen te krijgen en wie hoopt op een boek vol actie kan het boek maar beter direct opzij leggen. Maar zoals vaak: de aanhouder wint en de lezer die geduld heeft en de uitdaging aangaat, wordt beloond met drie prachtige romans waarin de personages verbonden worden door de Grote Oorlog.
In Godenslaap vertelt de oude Hélène Demont over haar jeugd en haar grote liefde, Matthew. Vragen die haar vroeger bezighielden, houden haar opnieuw bezig. Overgeleverd aan de zorg van haar hulp, alleen op de wereld nu haar man Matthew, haar dochter Hazel en haar broer Edgard zijn overleden, vindt ze de tijd om schriften vol te schrijven met haar herinneringen. Ze vertelt over de moeizame verhouding met haar moeder, die niet van dichters houdt. ‘Ze wilde me de dagdagelijksheid van het woord in duwen, mijn gedachtewereld in stevige winterkleren wurmen.’ Dat is niet gebeurd: Hélène verloor zich in het lezen en schrijven en haar schriften liggen klaar om verspreid te worden. Naamloos, zoals ze dat zelf graag zou zien. Godenslaap beweegt zich op de grens van de wereld en vertelt over de levens van kleine mensen in een Grote Oorlog.
In De Spiegelingen vertelt de oude Edgard over zijn leven en zijn grote en kleine liefdes. Al jong komt hij terecht in de Grote Oorlog, waar hij ernstig gewond raakt. Pas daarna begint zijn echte leven, zoals ook het leven van Hélène inhoud kreeg door deze oorlog. En dat is een cynisch gegeven: dat een oorlog het beste is dat je kan overkomen. De titel van dit boek doet vermoeden dat Mortier hetzelfde verhaal vanuit een ander perspectief vertelt, maar dat is niet het geval. Daar waar Hélène min of meer chronologisch vertelt, is het verhaal van Edgard veel meer fragmentarisch. Ook de toonzetting is verschillend. Hélène is verbitterd achtergebleven en lijkt soms een nukkige oude vrouw. Edgard straalt vooral melancholie uit. Hij deelt zijn intiemste gedachten over een reeks liefdes: Matthew, Paul, Pierre, Heinz en Noburu, die allemaal een gemeenschappelijke deler hebben in de Grote Oorlog.
Tussen deze twee boeken vol herinneringen, krijgt Matthew nu ook een stem. Getrouwd met Hélène en de grote liefde van Edgard. Ziehier de drie-eenheid in Boeken van de troost. Hélène is vervuld van woorden en hunkert naar het lichaam van Matthew; Edgard is zo helemaal lichaam dat hij naar Matts woorden hunkert. En Matt? Die blijkt zich maar moeilijk te binden, bang als hij is dat hij jong zal sterven. Hij is vaak op reis om zowel de Eerste als de Tweede Wereldoorlog in beelden te verslaan. Een ondankbare taak, want ‘…hoe leg je de nervatuur vast van een ontreddering die niet alleen door de bodem trekt, maar door miljoenen die zijn achtergebleven zonder zonen, vaders, broers, verloofden en echtgenoten?’ Hoe zorg je voor je juiste herinneringen?
Herinneringen, dat is waar het om draait in Boeken van de troost. Aan het eind van het leven trekken de hoofdpersonen een gelijkluidende conclusie: we hebben geen herinneringen, ze hebben ons. Verdringen heeft geen zin, vroeg of laat dringen ze zich op. Soms overdag, maar veel vaker in de stilte van de nacht.
Boeken van de troost maakt indruk door de prachtige literaire stijl, de liefde en het respect waarmee Edgard terugkijkt op zijn liefdes en de enorme aanklacht die de drie boeken vormen tegen de oorlog. Mortier laat het nog maar eens weten: na de Eerste Wereldoorlog kreeg de jeugd geen steun en moest ze zichzelf opvoeden, waardoor er een geweldige voedingsbodem ontstond voor een volgende oorlog. Daarmee wordt een verhaal over een periode die honderd jaar geleden is, ineens actueel.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Geertje Otten
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
