Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Arm Ierland

Gerd Boeren 30 april 2015

"Ik geloofde simpelweg. Ik geloofde in God, in de Kerk, in het vermogen van het christendom om de wereld te verbeteren. Ik geloofde dat het priesterschap een nobele roeping was, een vak dat louter werd beoefend door fatsoenlijke mannen die goedheid en naastenliefde wilden verspreiden."

Aan het woord is Odran Yates. Hij werd in 1955 geboren in katholiek Ierland. Zijn moeder was voor haar huwelijk een fleurige stewardess bij Air Lingus, maar een familiedrama veranderde haar in een godsdienstfanate. Odrans jongere zus Hannah beweerde altijd dat Odran priester werd door toedoen van hun moeder. Die had voor Hannah ook een religieus leven voor ogen, maar Hannah werd verliefd op de Noor Kristian, trouwde met hem en kreeg twee zonen. De grote stilte vertelt het verhaal van Odran en zijn familie, en tegelijk het verhaal van de pedofilieschandalen in de kerk. Het is het eerste boek van John Boyne dat zich afspeelt in Ierland. John Boyne werd wereldberoemd door De jongen in de gestreepte pyjama. Hij zei altijd dat hij pas over Ierland zou schrijven als hij een Iers verhaal had dat hij echt wilde vertellen. Toen de Ierse kranten (ook Nederlandse en Belgische helaas) bol stonden van de seksschandalen, en hij via een vriend hoorde van een priester, die wenend languit op de grond voor Maria in een Lourdesgrot lag, terwijl een oude vrouw helemaal ontdaan vanop een bankje toekeek, rijpte bij hem het idee voor De grote stilte. Zijn verteller is Odran Yates, een fatsoenlijke man die als priester goedheid en naastenliefde wil verspreiden, maar die op diverse cruciale momenten de andere kant op kijkt en pas op latere leeftijd tot het besef komt dat hij, weliswaar geen dader, toch net zo schuldig is.

De grote stilte is ongelooflijk meeslepend, een briljante vertelling die bijna niet weg te leggen is. De 16 hoofdstukken spelen zich telkens af in een bepaald jaar, maar volgen niet chronologisch. Het vroegste verhaal dateert uit 1964, Odran is dan negen. Het mysterieuze begin van dat hoofdstuk luidt: "We begonnen met z’n drieën, toen waren we met z’n vieren, toen met z’n vijven, en op een dag waren we zonder enige aankondiging weer met z’n drieën." Er gaat een ingrijpend familiedrama schuil achter die zin. Boyne gaat er via de levensloop van het gezin Yates naartoe: de glamoureuze ontmoeting tussen Odrans ouders, de eerste barstjes in het huwelijk gevolgd door professionele teleurstellingen, een vakantie die de brokken moet lijmen en dan het jongste zoontje, Cathal, die "als een hond die nooit een wandeling weigert" geniet van alle aandacht. Het meest recente verhaal stamt uit 2013, veertig jaar later. Odrans familie bestaat dan nog uit zijn twee neven, de kinderen van zijn zus. De relatie met hen verloopt moeizaam. Door de andere hoofdstukken heen bouwt Boyne een beeld op van Odran Yates. Hij start als naïeve seminarist en blijft die onschuld heel erg lang behouden. Alleen lijkt Odrans onschuld heel erg op de onmetelijke arrogantie waar slachtoffers van pedofiele priesters elke keer tegenaan botsten als ze wilden vertellen wat hen overkwam. Het verhaal van het jongetje dat de wagen van Ordans vriend, Eerwaarde Tom Cardle, beschadigt is daar een mooi voorbeeld van. Odran is blind voor wat er rondom hem gebeurt, en wil ook blind zijn.  Het feit dat hij ook maar een klein radartje was in de grote machinerie van de kerk, is wellicht geen excuus.

De blurbs op het omslag komen van gerenommeerde schrijvers. John Irving heeft het over De grote stilte als John Boynes belangrijkste roman. De Ieren Joseph O’Connor en John Banville vinden dit boek dapper, overweldigend, stoutmoedig, roerend en waarachtig. Het is allemaal waar. De grote stilte is een allesomvattend boek over één van de grootste schandalen uit de katholieke kerk. Slachtoffers van pedofiele priesters spelen weliswaar ‘slechts’ bijrollen, omdat de hoofdrol voorbehouden is voor een goedbedoelende, eenzame man die op vele vlakken tekortschoot.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Gerd Boeren

Gesponsord

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!