Charmant en boeiend

Amper twintig was Elif Shafaks moeder, toen ze gescheiden en met kind weer aanklopte bij haar traditionele Turkse moeder. Anders dan de traditie het wilde, werd Shafaks moeder niet uitgehuwelijkt aan een oudere man. Shafaks grootmoeder stond erop dat haar dochter een diploma zou halen en nam zelf de opvoeding van haar kleindochter ter harte. Het maakt dat in Elif Shafak Westerse en Oosterse werelden verenigd zijn. Haar traditionele, Ottomaanse grootmoeder bracht haar Oosterse verhalen vol magie en bijgeloof bij, terwijl haar moderne moeder later diplomate werd en haar dochter liet kennismaken met het Westen. Shafak haalde een universitaire graad in Politieke wetenschappen, groeide uit tot de best verkopende Turkse schrijfster die Oost en West in haar werk verenigt en neemt regelmatig geen blad voor de mond. Hierdoor kwam ze meermaals in aanvaring met het Turkse regime.

In haar nieuwste boek, De stad aan de rand van de hemel, gaat de schrijfster terug naar de zestiende eeuw. Dat was niet alleen in de Nederlanden de Gouden Eeuw, ook het Ottomaanse Rijk kende onder diverse sultans een bloeiperiode. Voor deze sultans werden tig paleizen, badhuizen, bruggen, moskeeën, universiteiten, mausoleums et cetera gebouwd. Een van de bekendste, productiefste en meest innovatieve architecten was Sinan. Shafak vertelt via Jahan, een Indiase jongen die met een witte olifant naar Istanbul komt en het tot helper/gezel van Sinan schopt, een veelomvattend verhaal. Sinan komt voorbij, en dan met name zijn werklust, arbeidsethos en aanpassingsvermogen. In het zestiende-eeuws Istanbul zijn er vele tegenstrijdige belangen en als architect/wetenschapper is het zaak daar diplomatisch omheen te laveren. Verder geeft Jahan een inkijk in het leven in het paleis – van de hiërarchie in de harem tot bij de dierenverzorgers, en in het dagelijkse leven van de gewone man. Door zijn afkomst is Jahan een outsider, door zijn bevoorrechte positie als verzorger van de olifant, lieveling van menig sultan, krijgt hij privileges van een insider. Het levert een brede roman op, met een traditionele, chronologische opbouw en ruimte voor vele zijlijnen. Het resultaat is een aangename, zoet weglezende, charmante en boeiende dikke pil, waarin dé rode draad echter ondergesneeuwd raakt. Een steviger plot was het boek wellicht ten goede gekomen.

De cover vermeldt 'Voor de lezers van Isabelle Allende'. Het boek zou het ook goed doen naast de historische romans van Sarah Dunant, zoals het bekende De geboorte van Venus.