Boeiende roman met een wetenschappelijk en een filosofisch tintje

Begin oktober kwam de film Du forsvinder (You disappear) in de (Nederlandse) filmzalen. Dit aangrijpende drama, geregisseerd door Peter Schønau Fog, is gebaseerd op de roman van de Deense auteur Christian Jungersen.

Jungersen is met ‘Ik heb je zien verdwijnen’ niet aan zijn proefstuk toe. Eerder verschenen van hem al in Nederlandse vertaling ‘Kreupelhout’, bekroond met de BogForums Debutantspris en ‘De uitzondering’, bekroond met de Gyldne Laurbær. De man is best populair in thuisland Denemarken.

‘Ik heb je zien verdwijnen’ confronteert de lezer met de gevolgen van een hersenbeschadiging. In hoeverre is iemand nog zichzelf wanneer bepaalde delen van de hersenen niet meer doen wat ze moeten doen? In hoeverre ben je nog verantwoordelijk voor wat je zegt en doet? In hoeverre lijdt je familie en directe omgeving onder je veranderde persoonlijkheid? Jungersen vertelt het ons aan de hand van het verhaal van patiënt Fredrik en zijn vrouw Mia.

Fredrik is de zeer gerespecteerde directeur van een privéschool. Wanneer bij hem een hersentumor wordt vastgesteld, kan en mag hij zijn werk niet meer doen en brengt hij de dagen thuis door, waar zijn vrouw Mia hem zo goed als het kan steunt. Fredrik lijkt langzaam te herstellen, maar dan wordt hij beschuldigd van miljoenenfraude. In de periode voor de hersentumor ontdekt werd, zou hij enorme sommen geld van de school geleend en vergokt hebben. De school die hem zo nauw aan het hart ligt, staat op het punt failliet te gaan en zowel Fredrik als Mia worden vanaf dat moment met de nek aangekeken. Advocaat Bernard zal zijn uiterste best moeten doen om te bewijzen dat Fredrik al op het moment van de feiten niet meer zichzelf was en dus niet verantwoordelijk kan worden gehouden voor wat er is gebeurd.

‘Ik heb je zien verdwijnen’ is een aangrijpend relaas over het leven met een hersenbeschadiging. Voor de buitenwereld ziet alles er vaak vrij normaal uit, terwijl de wereld van de patiënt en zijn familie helemaal op zijn kop komt te staan.

Hoewel hij een zwaar thema behandelt in zijn boek, schrijft Jungersen heel toegankelijk. Je hebt als lezer het gevoel dat de personages heel dicht bij je staan, dat je als het ware deelneemt aan hun leven. De hoofdpersonages zijn dan ook goed uitgewerkt, het worden echt mensen van vlees en bloed, mensen op wie je kwaad wordt, waar je bewondering voor hebt, die je wil steunen. De auteur doorspekt het verhaal van Fredrik en Mia met heel wat wetenschappelijke info, onder andere tijdschriftartikels, verklarende tekeningen en stukken uit medische handboeken. Dat is een goede zet, de informatie wordt nergens echt moeilijk, maar werpt wel een duidelijk licht op de zaak.

Jungersen schuwt ook de filosofische vragen niet. Heeft de mens een ziel? Hebben wij een vrije wil of ligt alles op voorhand vast en denken we alleen dat we zelf beslissingen nemen? Het is boeiende materie, die vlot verwerkt wordt in het verhaal van Frederik, Mia en Bernard.

‘Ik heb je zien verdwijnen’ is een zeer goede roman die blijft boeien en bij momenten zelfs spannend is. De aanvullende wetenschappelijke informatie en de aanzet tot filosoferen zorgen ervoor dat het boek duidelijk boven de middelmaat uitsteekt.