Hartverscheurende keuze

Lykele Muus (1987) is Nederlander en vooral actief in de theaterwereld, hij schrijft niet alleen voorstellingen, maar acteert ook. Sinds 2015 werkt hij eveneens voor film en televisie. In datzelfde jaar maakte hij met Eland zijn debuut als romanschrijver. Het boek kreeg lovende commentaren en werd genomineerd voor de ANV Debutantenprijs en de Hebban Debuutprijs. Sindsdien was het uitkijken naar een opvolger. Zou het nieuwe boek opnieuw uitblinken in originaliteit en zou de auteur nogmaals weten te imponeren met een bijzonder verhaal vol prachtige personages? 

Twee bevriende gezinnen brengen de vakantie door aan zee, waar ze een vakantiehuisje delen. Dochters Madelon en Elisa zijn veertien en hebben een boontje voor de vijftienjarige Taco, die hen meeneemt op een ritje met de quad. Maar dan slaat het noodlot toe, het voertuig gaat over de kop en de meiden belanden in het ziekenhuis. Madelon lijkt er met een paar gebroken ribben goed vanaf te komen. Elisa daarentegen ligt in coma en het ziet er niet naar uit dat ze ooit nog wakker wordt.

Een eerste dilemma is een feit. Hoe blij kan en mag je zijn dat jouw kind het gered heeft, wanneer een ander op sterven na dood is? Hoe ga je met elkaar om en hoe steun je elkaar? Zal de vriendschap standhouden? Wanneer plots aan het licht komt dat ‘gezonde’ Madelon tijdens het ongeluk een hartinfarct kreeg en met spoed een donorhart nodig heeft, worden de verhoudingen helemaal op scherp gezet. Kinderharten zijn dun gezaaid en dat van de comateuze Elisa doet het prima. Een tweede, veel groter dilemma dient zich aan...

Stof genoeg voor een boek vol emotie, ongemak, confronterende vragen en hartverscheurende keuzes. Opvallend genoeg springen de frustratie, het verdriet en het onvermogen niet van de bladzijden. Je bent je wel bewust van het tragische van de zaak, maar het verhaal wordt vrij koel weergegeven. Misschien moet je ook wel koel zijn, wanneer je je beste vrienden zover wil krijgen dat ze hun dochter opofferen voor het welzijn van de jouwe? Hoe kunnen die vrienden in hemelsnaam ooit opnieuw beginnen? Met of zonder Elisa. Met of zonder elkaar.

De thema’s in de tweede roman van Lykele Muus zijn heftig. Kinderen veranderen je leven, op alle mogelijke manieren. Hoe definieer je jezelf en je relatie wanneer je je kind dreigt te verliezen? De auteur zelf zegt hierover op zijn website:

'Halverwege het schrijven van mijn debuutroman werd ik vader en dat beïnvloedde mijn leven, mijn relatie en mijn werk immens. Wat blijft er van je hernieuwde zelf en je relatie over als dat kind weer weg dreigt te vallen? Je kan niet meer terug naar hoe het daarvóór was. Halverwege het schrijven van We doen wat we kunnen strandde mijn relatie. Met dit boek wil ik verklaren waarom mensen ondanks al hun offers en angsten tóch kinderen nemen.'

We doen wat we kunnen telt veel dialogen; partners, vrienden en dokters gaan met elkaar in gesprek. Het is zeer opvallend, zeg maar storend, dat elke vorm van interpunctie daarbij ontbreekt. Het is niet altijd duidelijk of iemand effectief luidop spreekt of slechts gedachten formuleert. Veel korte hoofdstukken, geschreven vanuit verschillende perspectieven, houden de vaart in het verhaal. Hier en daar een flashback, waardoor we een aantal personages beter leren kennen. Bizar genoeg besteedt niemand echt aandacht aan de oorzaak van het ongeluk, terwijl Taco en Madelon heel goed weten hoe een en ander is kunnen gebeuren.  

We doen wat we kunnen kent heftige thema’s en is goed geschreven, maar kan niet tippen aan zijn voorganger Eland. Daarvoor is het verhaal niet sprankelend, origineel en verrassend genoeg. Toch is Muus erin geslaagd een meer dan lezenswaardig boek af te leveren.