Fantasy-mysterie doorbreekt genre-grenzen
Aan de ene kant laat Vernietiging zich makkelijk genoeg van een synopsis voorzien. Dertig jaren na De Gebeurtenis (waarbij een aan een militaire basis grenzend deel van de Amerikaanse kustlijn van de rest van de wereld afgescheiden werd door een onzichtbare grens) dringt een nieuwe – en ondertussen al twaalfde – expeditie van wetenschappers door in Gebied X, op zoek naar antwoorden die geen van de vorige expedities kon bieden. Na al die tijd weet nog steeds niemand wat dit Gebied X is, of wie het veroorzaakte. De leden van de voorbije expedities – georganiseerd door een mysterieuze overheidsorganisatie, de Southern Reach – verdwenen, of pleegden ter plekke zelfmoord, of moesten zich verdedigen tegen een onbekende vijand, of keerden op onverklaarbare wijze terug naar de buitenwereld.
Dit laatste overkwam de echtgenoot van De Biologe, een van de vier vrouwen die nu opnieuw in Gebied X binnendringt. Net als zijn mede-expeditieleden stond hij plots voor de deur van zijn huis, zonder herinneringen aan de terugkeer, om enkele maanden later te sterven aan een agressieve kanker.
Gebied X is even onopmerkzaam als geheimzinnig: een kustzone met restanten van een dorp, bossen en heide, gigantische waterreptielen en onzichtbare maar luide beesten, en een vuurtoren.
Een ander bouwsel biedt bijzondere perspectieven voor exploratie, zo ontdekken de vier vrouwen al meteen, maar ze raken het duidelijk niet eens over terminologie: de biologe ziet het ding als een toren, terwijl de anderen een gat in de grond zien, met een trap die naar onpeilbare diepten spiraalt. In die diepten: bizarre, New Age-achtige teksten geschreven op de wanden waarvan de letters biologische entiteiten blijken te zijn, die mogelijk de expeditieleden besmetten. Eén van hen raakt vermist, en wordt dieper beneden in de toren teruggevonden. De expeditie valt uit elkaar, de biologe trekt alleen naar de vuurtoren, waar ze met nog meer mysteries geconfronteerd wordt.
Een mysterie dus, het woord is al verschillende keren gevallen, met de al te evident hoorbare echo's van Lovecraft en andere klassieke meesters van het griezelgenre. Maar wat voor boek is dit echter? Is het psychologische horror zoals ik ergens geschreven zag? Of is het fantasy? Is het zomaar te klasseren binnen een van die genres?
Dat het boek zonder enige generieke aanduiding (behalve een quote van Stephen King) bij een literaire uitgever verschijnt, versterkt de idee dat ook in het Nederlandse taalgebied de grenzen tussen genres en wat (verkeerdelijk) aangeduid wordt als mainstream, wegvallen. Dat geldt uiteraard niet voor alle vormen van fantasy, waar de traditie van de High of Heroic Fantasy nog steeds sterkt weegt op de verkoopcijfers (ook in het Nederlandse taalgebied). Het biedt evenwel een breder publiek een blik op wat de fantastische literatuur in ruimere context te vertellen heeft. Op die manier schaart VanderMeer zich achter de traditie van Kafka en Poe, aan de zijde van literatoren als Pynchon, Calvino, Garcia Marquez, David Mitchell en zelfs Nabokov, voor wie de wereld een magische plaats is die alleen door middel van de fantastische fabel kan beschreven worden.
Een magische fabel: misschien nog de best mogelijke omschrijving voor dit boek, dat overigens slechts het eerste deel van een trilogie is. VanderMeer is een fascinerend auteur die zich niet thematisch laat inperken, dat bewees hij in vorige boeken. Dit bevreemdende maar meeslepende eerste deel van zijn trilogie belooft nog uren spanning in de twee volgende boeken.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
