Onbeschroomde roman met kroniek van gemiste unieke kansen
Voor het schrijven van zijn roman De onderpastoor is de Vlaamse auteur en journalist Louis van Dievel (1953) niet over een nacht ijs gegaan. Met de hulp van een lijvig ‘zwartboek’ heeft hij zich stevig vastgebeten in een katholieke kwestie van een halve eeuw geleden. Van Dievel voert gesprekken met getuigen, zowel vrienden als vijanden van de opmerkelijke protagonist. Het eindresultaat is een doortastende roman, gebaseerd op werkelijk gebeurde feiten en reële situaties.
In 1969 komt een massa mensen op straat, in de Vlaamse gemeente Sint-Gillis-Dendermonde. Bijna de hele bevolking van het dorp is aanwezig; 7.000 van de 8.000 inwoners betogen luidruchtig tegen de overplaatsing van hun populaire en progressieve onderpastoor Gilbert Verhaeghen. Hij komt op voor meer sociale gerechtigheid, maar wordt hierin belemmerd door zijn conservatieve collega’s en kerkelijke oversten. De parochie staat helemaal op stelten; het protest houdt drie maanden lang stand. De doorgaans brave dorpsmensen worden verstokte rebellen. De onderpastoor wordt evenwel verplicht te vertrekken uit Sint-Gillis-Dendermonde. Jaren later strandt Verhaeghen als pastoor in een kleine parochie in het Waasland. Hij overlijdt in 2014.
“Hij is allesbehalve terughoudend in zijn omgang met het vrouwelijke deel van onze parochie. Meer durf ik hierover niet te zeggen. Maar er zijn getuigen!”
Gilbert Verhaeghen is niet alleen een mooie man, hij is ook een koppigaard die rotsvast blijft geloven in zijn idealen. De vooruitstrevende onderpastoor wil immers de Katholieke Kerk veel dichter bij de bevolking brengen. Het rancuneuze bisdom Gent denkt daar helemaal anders over. Verhaeghen moet weg bij zijn trouwe parochianen.
In De onderpastoor vermengt de schrijver pure realiteit met een gedoseerde portie dichterlijke vrijheden. Het boek is immers een onvervalste roman. Geen schuilnamen echter voor de hoofdrolspelers; iedereen in de streek rond Dendermonde weet maar al te duidelijk over wie het hier gaat.
De auteur vermeldt expliciet dat hij fragmenten uit de documenten zoals dag- en weekbladen, ongewijzigd plaatst. Daarom lees je af en toe in de typisch progressieve taal van de jaren zestig en begin zeventig. Trouwe lezers van het werk van Louis van Dievel weten dat hij niet terugschrikt voor het gebruik van oer-Vlaamse woorden en uitdrukkingen. Dit maakt de roman zo opvallend authentiek en verstevigt tevens voor het volkse karakter van het boek.
“De boodschap die ik als jonge priester poogde uit te dragen werd in die jaren revolutionair genoemd, werd door de kerkelijke hiërarchie als ongewenst beschouwd en zelfs als ketters bestempeld. Nu kijkt niemand nog op van diezelfde boodschap. Maar het is te laat. De kans, de historische kans voor de Kerk is gepasseerd. Dat maakt mij zo triestig.”
Het zijn de woorden van Gilbert Verhaeghen. Hiermee schiet hij regelrecht in de katholieke roos. Intussen zijn de kerken leeggelopen. Nooit treedt hij uit, omdat hij werkelijk blijft geloven iets te kunnen betekenen binnen de Katholieke Kerk. Van Dievel geeft dit nauwkeurig en onbevooroordeeld weer. Vijftig jaar na de kwestie-Verhaeghen bestaan de twee kampen nog steeds. De voor- en tegenstanders van de onderpastoor (vooral de twintigers en dertigers van toen) zijn intussen krasse oudjes, die in de plaatselijke bejaardenhuizen wel eens discussiëren over het verleden.
Bedreven vertelt de schrijver zijn verhaal vanuit drie verschillende perspectieven: onderpastoor Van Coppenolle, pastoor Jozef De Brouwer en de groep militanten.
Hij houdt niet van lanterfanten, integendeel: drie jaar lang werkt de auteur intensief aan het boek dat net geen vierhonderd pagina’s bevat. Verder woorden van lof voor zijn dynamische opzoekingswerk.
De onderpastoor is een onbeschroomde roman over een kroniek van gemiste unieke kansen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Guy Doms
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
