Auteur koestert een bijzondere liefde voor hout

“Toen ik de waterkant bereikte, leek het of het aardmagnetisme me verder duwde, me corrigeerde als een naald tussen kompaspolen. Het landschap viel op zijn plaats. De heuvel rechts van me kreeg de juiste hoogte, de baai links kreeg de kromming die ik verwachtte, en opeens liep ik in de foto. Híér had hij gestaan. Opa. Instinctief keek ik naar de grond, alsof zijn voetsporen nog zichtbaar waren. Ja. Híér was het, ik herkende zelfs de uitsnede en de brandpuntsafstand van zijn Rollei.”

De titel De vlamberken verwijst naar een boomsoort, het hout van de berk. De Noorse bestsellerauteur Lars Mytting (1968) heeft een ontembare passie voor hout. Hij won met deze roman de Noorse Boekhandelsprijs 2014. Met De man en het hout schreef hij eerder een onvervalste houtbijbel, waarin het kappen, hakken, stapelen en het in de fik steken van hout in alle aspecten worden besproken.

De jonge Edvard beleeft zijn jeugd bij zijn grootvader, ver weg van de bewoonde wereld op een Noorse boerderij. In de buurt ligt een prachtig bos met vlamberken. Edvard verloor in 1971, op amper driejarige leeftijd zijn ouders die omkwamen bij een dramatische gebeurtenis, ergens in een bos in Frankrijk. Als opa overlijdt blijft Edvard achter met een hoofd vol onbeantwoorde vragen over het hoe en waarom van de dood van zijn ouders. Hij gaat op zoek naar de waarheid achter de tragedie; dit voert hem van de Shetland-eilanden naar Frankrijk. Stapsgewijs legt hij de familiemysteries bloot, die gelinkt zijn aan de twee wereldoorlogen. Niet alleen zijn ouders, maar ook opa en oom Einar hebben hun rol gespeeld in het verre verleden.

De vlamberken is geen zuivere roman en niet alleen maar een familie-epos, daarvoor zijn er te veel thrillerwendingen in dit boek aanwezig. Een verrassende apotheose zorgt voor een fantastisch orgelpunt. Mytting beschrijft alles tot in de kleinste details, dit is toch ergens jammer want hierdoor wordt de snelheid behoorlijk afgeremd. Je krijgt evenwel een prachtig verhaal als geschenk, waarin het hoofdpersonage de waarheid achter de dood van zijn ouders probeert te achterhalen. Tevens beschrijft de auteur in deze roman de zoektocht van Edvard naar zichzelf. De protagonist wil, in tegenstelling tot zijn naaste omgeving, het verleden niet met rust laten en niet uitsluitend in het heden leven. Een flink stuk geschiedenis wordt verklaard, waarbij je bij elke flashback weer wat wijzer wordt, of dit tenminste toch denkt. Filmische natuurbeelden zorgen ervoor dat je bijna automatisch gaat dagdromen.

Ja, Lars Mytting koestert dus inderdaad een bijzondere liefde voor hout. Je zou tijdens het lezen zin krijgen om zelf hout te gaan bewerken en uit de losse pols figuurtjes te snijden. Zelfs de fraaie en bijzondere doodskist van opa, vervaardigd uit een onbekende houtsoort, komt ruimschoots aan bod. De spanning die meestal wel ergens aanwezig is, gekoppeld aan het strak geconstrueerde en tragische verhaal, houden je aan dit boek gekluisterd. Dichterlijke zinnen, precies uit een kostbare houtsoort gebeiteld, brengen de vlamberken angstaanjagend dichtbij.