Wat doe je als het meest onwaarschijnlijke is gebeurd?
Hoe beschrijf je het ultieme horror scenario, de dood van je kinderen, zonder te vervallen in clichés? Hoe vermijd je gemeenplaatsen, wanneer je het ergste wat je als ouder kan overkomen vertelt via een boek? Het lijkt een onmogelijkheid, maar Suzan Hilhorst is daarin geslaagd.
In haar indrukwekkende debuut Sara en Liv beschrijft Hilhorst, verslaggever en programmamaker, de korte levens van haar dochters; het verhaal is een autobiografisch eerbetoon aan die twee kleine meisjes, die maar zo kort hebben mogen zijn. Bijzonder is, dat het boek afwisselend wordt verteld vanuit het perspectief van dat van de moeder en dat van baby Sara.
"Bewonderend keek ik hoe de tranen uit mijn moeders ogen stroomden, ze leken rivieren onderweg naar iets groters. Ze liet ze gaan, veegde ze niet weg, bang om ook maar een seconde van ons contact te missen."
De blijdschap bij de ik-figuur en haar echtgenoot Jens - een paar jaar na de geboorte van zoon Nils krijgen ze een dochter, Sara; een koningspaar dus - slaat om in wanhoop en onmacht, wanneer ze met een plotseling doodzieke baby in het ziekenhuis belanden. Zonder ergens te vervallen in sentimenteel taalgebruik combineert Hilhorst klinische feiten met liefdevolle en verstilde beschrijvingen van een kwetsbaar klein meisje en de hoop en wanhoop van haar ouders.
"Hoop is er in verschillende vormen. Zo is er de lacherige, lichte vorm, die door een kamer vol mensen sprankelt als bron van een goed gesprek. Dit soort hoop gaat vaak samen met een naïef soort fantasie waarin je eindeloos kunt verdwalen, rondzwemmen en wegdromen."
Sara overlijdt en het gezin moet verder. Na een aantal maanden volgt een nieuwe zwangerschap en wordt Liv geboren. Ook zij overlijdt kort na haar geboorte. Het verdriet is rauw en alom tegenwoordig.
"We geloofden niet meer automatisch in een goede afloop. De hoop had ons verraden, door ons vertrouwen te winnen en het vervolgens schaamteloos te schenden. En waarom ook niet, hij hoefde zich niet aan ons te verantwoorden. Wij hadden zelf onze kwetsbaarheid in zijn schoot geworpen en moesten daar nu mee leren leven."
Sara en Liv is een boek over hoop en wanhoop. Ook al weet je als lezer de afloop, toch blijf je geboeid. Hoe kun je omgaan met zo’n enorm verlies, wat blijft er nog voor je over en hoe ga je verder? Het zijn vragen waarop eigenlijk geen antwoord bestaat, maar in dit boek kun je ze vinden; het gaat uiteindelijk om hoop en om liefde.
"Wat doe je als het meest onwaarschijnlijke is gebeurd? Wat zeg je vervolgens tegen de hand die je vasthoudt? Hoe omhels je je geliefde als zijn pijn zo groot is, dat je hem zelf niet meer kunt zien. Je gaat op zoek naar het laatste restje hoop. Hoop.
Dus dit is waarom we geboren worden, dacht ik. Deze liefde. Al die tijd was dit waar het om ging."
Sara en Liv is een boek vol contrasten, dat verbijstert en ontroert, een boek dat tegelijkertijd beeldschoon en peilloos zwart is. Een boek dat je alleen weglegt omdat het verdriet je soms als lezer te veel wordt, maar dat je vervolgens ook snel weer pakt omdat het zo prachtig geschreven is.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Helena van D
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
