Conceptuele pas de deux tussen maakbaarheid en lot
De Nederlandse schrijver Auke Hulst komt na zijn succesvolle roman Kinderen van het ruige land (2012) met de roman Slaap Zacht, Johnny Idaho. Hij laat in dit boek drie personen middels consciëntieus geconstrueerde verhaallijnen samenkomen in een virtuele, zo hij zelf zegt: "hedendaagse parallelle samenleving."
Het verhaal is niet zozeer in de verre, maar juist in de nabije toekomst gesitueerd waarin de huidige technologie een stap verder uitgedacht is. Om een voorbeeld te noemen: de Googleglass is geëvolueerd in de vorm van weblenzen die iedereen draagt. En om een volledig controleerbare wereld te hebben, is elke inwoner van de archipel ook verplicht een ‘oortje’ in te hebben, zodat controle te allen tijde kan worden uitgevoerd.
Op een door multinationals gecreëerde archipel leven de armen en rijken strikt gescheiden. De rijksten hebben een eiland dat volgebouwd is met villa’s en golfbanen en hoe zuiderlijker je komt, hoe armoediger de eilanden worden.
Een Nederlandse succesvolle bankier is ernstig ziek en heeft een Japanse wetenschapper naar de eilandengroep gehaald om te ontdekken hoe de cellen zich zodanig kunnen verjongen, dat het eeuwige leven ontstaat. Wat bijna vanzelfsprekend vraagstukken opwerpt: “Maar als alle cellen vervangen worden, wat gebeurt er met de ziel?” Het derde personage is een mysterieuze jonge jongen die iets ernstigs heeft meegemaakt, in tegenstelling tot iedereen op deze plek, onbekend is voor de controlerende macht en met een bepaald doel naar de eilanden is afgereisd.
Het boek zit zo boordevol betekenisgeving en vergelijking met de huidige maatschappij. Is het kritiek? Is het een extrapolatie van wat zich in de huidige wereld voordoet? In een gesprek met Bram Douwes zei Hulst het "paradox tussen steeds meer verbonden zijn (door digitale middelen) en steeds eenzamer worden", te willen beschrijven.
Hulst schrijft to the point en helder, maar de betekenis die gezocht moet worden achter de woorden, is overdadig en overweldigend waardoor het lastig is de drijfveren van de personages te achterhalen en te doorgronden. Het is alsof de personages voortdurend in een pas de deux zitten tussen de maakbaarheid van het leven enerzijds en de afhankelijkheid van het lot anderzijds. Ergens tussen de diepzinnige betekenis van het verhaal, de artificiële wereld, de haast ondraaglijke eenzaamheid en de reflectie op de economie, politiek en wetenschap, verdwijnt de aandacht voor het werkelijke verhaal.
Dat Auke Hulst een schrijver is bewijst hij met zijn vakmanschap, zijn geslepen visie op de wereld en zijn inzicht in de reikwijdte van de literatuur. Al met al is Slaap zacht, Johnny Idaho met zeer veel vakmanschap een ingenieus verteld verhaal, waarbij de technologie steeds meer aan/op en in het lichaam geïntegreerd wordt, waarin de mensheid 24 uur per dag wordt gecontroleerd en gezien, maar Hulst weet daarmee de lezer niet mee te slepen in het verhaal.
Het werk roept een vergelijking op met de werken van de schrijver Houellebecq, maar is net iets optimistischer van aard en inhoud. Iets. Het concept is filosofisch intrigerend omdat je ertoe aangezet wordt na te denken over de koers van de huidige maatschappij, maar is daarmee meer een filosofisch, maatschappijkritisch boekwerk dat doorwrocht moet worden, om daarna in donkere cafés met espresso drinkende sigaarrokers na te spreken, maar het verhaal overstijgt het concept niet.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Hinke Brinkman
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
