Fictie & realiteit komen perfect samen in een boek over WOII
De Amerikaanse schrijver Alan Gratz schreef al eerder een waargebeurd verhaal over kinderen in de Tweede Wereldoorlog: De jongen die tien concentratiekampen overleefde. Met het boek Projekt 1065 brengt hij een fictief verhaal, dat overigens gebaseerd is op feiten, over de dertienjarige Michael die in Berlijn opgroeit in de Tweede Wereldoorlog. Met dit boek wil Gratz aan zijn lezers laten zien hoe leeftijdsgenoten gedurende deze periode opgroeiden én hij wil laten zien wat de onbekende rol van 'neutraal' Ierland tijdens deze wereldoorlog is geweest.
Michael O'Shaunessy is een Ierse jongen die samen met zijn ouders in Berlijn woont. Zijn vader werkt daar als ambassadeur van Ierland, wat als prima dekmantel werkt voor de baan van zijn vrouw. Zij is namelijk een spionne en sluist informatie over het Nazi-Duitsland door naar de geallieerden. Michael krijgt daarin ook een rol. Hij moet zien te infiltreren in de Hitlerjugend. Die taak wordt extra interessant wanneer hij per toeval inzage krijgt in de geheime schetsen van Projekt 1065: het vliegtuig dat de Nazi's ontwerpen om de geallieerden te bombarderen. Michael moet steeds verder de kern van de Hitlerjugend in om tot de informatie te komen. Hoe lang kan hij zijn geheime missie voor zich houden?
Gratz weet op een ontzettend goede manier de lezer een beeld te geven van het leven van jongeren tijdens Wereldoorlog. Als lezer krijg je een inkijkje in de Hitlerjugend. Het boek gaat verder dan de geschiedenisles. Je hebt echt het gevoel dat je mee mag kijken over de schouder van Michael. Gratz heeft veel onderzoek gedaan naar de activiteiten en propagandalessen die in de tijd van Nazi-Duitsland werden gegeven. Alan Gratz gebruikt de teksten die destijds op scholen werden gebruikt en de speeches die, onder andere, Hitler zelf heeft gegeven zijn onveranderd in het boek terecht gekomen. Dankzij deze perfect uitgewerkte details krijgt de lezer het idee een waargebeurd verhaal te lezen.
Niets is echter minder waar. Geïnspireerd op de Ierse spionagenetwerken, die echt hebben bestaan, heeft Gratz de familie O'Shaunessy verzonnen. Deze familie maakt fictieve avonturen mee, die rond bestaande gebeurtenissen plaatsvinden. Projekt 1065 is bijvoorbeeld een bestaande codenaam, net zoals project Paperclip en de Kristalnacht. Alan Gratz heeft wat dat betreft een heel mooi evenwicht gecreëerd tussen fictie en realiteit. Dat het verhaal fictief is, is op sommige momenten heel goed te merken. Michael geeft zelf al in het boek aan dat hij een 'Glückspilz' is, het Duitse woord voor gelukspaddenstoel. Alles lijkt hem mee te zitten, hij wordt nooit gepakt en weet steeds van de problemen te ontkomen. De gebeurtenissen zijn wat dat betreft net wat té toevallig. Het verhaal was misschien beter geweest als het Michael niet zo mee had gezeten.
Gratz maakt gebruik van Duitse woorden en uitdrukkingen. Hiermee weet hij het verhaal karakter te geven en wordt de setting wat 'Duitser'. Het kan niet missen, de lezer waant zich in Berlijn. Aangezien Michael een Ierse jongen is, en dus Engels spreekt, zal dit effect echter in de Engelse versie veel sterker zijn. Dit maakt de Nederlandse variant er echter niet minder om.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog moeten jonge jongens snel opgroeien. Op jonge leeftijd moeten ze al vechten voor hun plek in de maatschappij, anderen doden om te overleven en worden ze naar het front gestuurd. Michael krijg in deze maatschappij geen tijd om echt kind te zijn. Gratz weet dat prima te vatten door Michael soms wat kinderlijke trekjes te geven die niet helemaal tot uiting komen. Zo vindt hij het soms moeilijk om zijn geheimen niet te verraden. Michael wordt daardoor een geloofwaardig personage in een heel mooi verhaal over de jeugd in de Tweede Wereldoorlog.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Ilja
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
