Wordt Offerlam Chanette Pauls internationale doorbraak?

In haar eigen land, Zuid-Afrika, geldt Chanette Paul al jaren als de koningin van het Afrikaanstalige lekkerleesboek. Sinds 1995 heeft ze ruim veertig boeken gepubliceerd. Begonnen met liefdesverhalen, historische romans en chicklit, betrad ze in 2007 met het eerste deel uit de Gys Niemand-reeks voor het eerst het terrein van de misdaadfictie. Hierna volgden vier psychologische thrillers, die onder meer opvielen vanwege de gedegen research die eraan ten grondslag lag. Hoewel Paul in haar schrijverscarrière dus al een paar keer van genre is gewisseld, blijft haar werk onverminderd populair.

Offerlam  is Pauls eerste roman die tegelijk in het Afrikaans én in Nederlandse vertaling verschijnt. Het boek is geschreven op uitnodiging van de Vlaamse uitgever Lannoo en speelt zich zowel in Vlaanderen, Zuid-Afrika als het vroegere Belgisch Congo af. Met dit boek heeft Chanette Paul een voorlopig hoogtepunt in haar oeuvre bereikt: de culminatie van waar al haar kennis en ervaring tot dusver toe hebben geleid.

In Offerlam  beweegt het verhaal heen en weer tussen verschillende tijden, plaatsen en hoofdpersonen. Het begint in 1961 in Belgisch Congo, wanneer de 28-jarige Amelie de Pauw getuige is van de moord op haar geliefde, de Congolees Elia, en zelf voor dood wordt achtergelaten. De dader is Amelies man, de louche Belgische zakenman César. Amelie wordt gered door een zwarte vrouw, Tabia, en slaagt erin naar Zuid-Afrika te vluchten, waar ze onderdak vindt bij de Colijns, een Belgisch migrantengezin. Amelie is zwanger, maar ze weet niet of het kind van César of Elia is. Als na de geboorte blijkt dat het kind wit is, denkt Amelie dat César de vader is. Amelie is bang dat César haar zal vinden. Daarom laat ze baby Caz bij de Colijns achter, in ruil voor de diamanten die ze van Tabia heeft gekregen. Amelie de Pauw keert terug naar België en neemt een nieuwe identiteit aan: Annemie Pauwels, Ammie.

Tweeënvijftig jaar later krijgt Caz in Zuid-Afrika een telefoontje van haar pleegzuster, Tineke Colijn. Tineke en haar moeder Fien zijn terug in België en Caz heeft jaren geen contact meer met hen gehad. Tineke vertelt Caz dat Fien op sterven ligt en dat ze Caz voor haar dood wil vertellen wie haar biologische ouders zijn. Caz reist naar Gent, maar Fien sterft voor Caz met haar heeft kunnen praten. Gelukkig kan Tineke haar helpen, en Caz begint aan een reis door Vlaanderen om haar echte moeder te zoeken. Maar dan wordt Tinekes lijk gevonden, en plotseling is Caz, als enige erfgenaam, de hoofdverdachte in een moordonderzoek.

Intussen wordt de bejaarde Ammie achtervolgd door herinneringen. Daarom besluit haar stiefzoon, de historicus Luc de Reu, Caz op te sporen. Als Luc en Caz met elkaar in contact komen, ontstaat een ingewikkeld kat-en-muisspel dat hoofdzakelijk via sms-berichten gevoerd wordt, waarbij Luc zich bekendmaakt als ‘TU’, ‘Tijl Uilenspiegel’.

En dan is er nóg iemand naar Caz op zoek. Deze Congolees, Erevu, denkt dat Caz hem naar de nkísi  kan leiden, twee houten beeldjes die Tabia in 1961 aan Ammie heeft gegeven. Als hij de nkísi  in handen kan krijgen, zal hij zijn eigen rijk kunnen stichten, ‘als architect van het volmaakte Congo’. Om dit nobele ideaal te verwezenlijken, gaat Erevu echter geen middel uit de weg…

Wat Offerlam  zo’n rijke leeservaring maakt, is in de eerste plaats de Afrikaanse achtergrond. Hoewel Paul in haar nawoord toegeeft dat de historische gebeurtenissen misschien niet altijd helemaal kloppen, geeft ze een overtuigend beeld van de koloniale verhoudingen en de politieke chaos in de overgangsperiode rond Congo’s onafhankelijkheid. Een chaos waarin een opportunistische diamantsmokkelaar als César ongestraft zijn gang kan gaan. Erevu’s ‘volmaakte Congo’ is een antwoord op het optreden van Joseph Kony, die met zijn leger kindsoldaten dood en verderf zaait in het grensgebied van Oeganda, Congo en Soedan. Ook het gegeven van de bloeddiamanten geeft Offerlam  een actuele lading.

Daarnaast is de intimiteit van de relaties tussen Caz, Luc en Ammie een sterk punt van de roman. Wanneer er niet veel méér lijkt te gebeuren dan de uitwisseling van sms’jes tussen Caz en Luc, dreigt de spanning even in te zakken. Maar wanneer Caz van moord verdacht wordt, blijkt hoe slim Paul het boek heeft opgezet. Als ‘Tijl Uilenspiegel’, de legendarische vrijbuiter die iedereen voor de gek hield, je enige alibi is, wordt het moeilijk je onschuld te bewijzen!

Offerlam  is een boek van een ervaren schrijfster op de top van haar kunnen, dat het verdient ook in Nederland en Vlaanderen opgemerkt te worden. Hoewel Offerlam  een zelfstandig verhaal is, biedt het einde openingen voor een vervolg, en inderdaad wordt in november 2016 deel 2 verwacht. Iets om nu al naar uit te zien!