Geslaagde mix van roman en non-fictie
De kozakkentuin van Jan Brokken begint met een sterke openingszin. "De eerste keer dat ik hem zag, stond hij in een wit doodshemd voor het vuurpeloton." Een nogal ontregelend begin van een roman, waardoor de nieuwsgierigheid meteen is gewekt. De man die voor het vuurpeloton staat is niemand minder dan Fjodor Dostojevski en de ik-figuur is de jonge officier van justitie, Alexander von Wrangel. Vlak voordat de executie wordt uitgevoerd krijgt Dostojevski een pardon van tsaar Nicolaas, waardoor zijn leven wordt gespaard. Wel wordt hij echter naar Siberië verbannen om daar dwangarbeid te verrichten. Het zijn zware jaren voor Dostojevski vanwege het isolement en de eenzaamheid, maar ze worden enigszins verlicht door de vriendschap die hij met Alexander sluit. Deze is door toeval in dezelfde regio geplaatst, waardoor hij hem een tweede keer ontmoet en er een vriendschap tussen de twee mannen ontstaat, en een wederzijdse afhankelijkheid. Tussen hen ontspinnen lange discussies over onder meer het leven in Siberië, over literatuur en - niet in de laatste plaats - over de liefde.
Dostojevski vindt de tijd die hij noodgedwongen in Siberië doorbrengt een grote verzoeking en een verspilling van zijn talent. Het is hem verboden om tijdens zijn verbanning naar Siberië ook maar iets te publiceren. Over Siberië heeft hij het volgende te zeggen: "Siberië heeft geen toekomst. Al haar rivieren komen uit in de Noordelijke IJszee. Een andere uitgang naar zee bestaat er niet. Siberië zit opgesloten, is even geketend als de gevangenen die het herbergt." Alexander begint daarentegen aanvankelijk geestdriftig aan zijn avontuur in Siberië. Hij is in tegenstelling tot Dostojevski iemand die niet perse heel veel mensen om zich heen hoeft te hebben en hij ziet zijn dienstbetrekking in Siberië als een mooi begin van zijn carrière. Gaandeweg slaat echter ook bij hem de twijfel toe als hij merkt hoe langzaam justitie werkt en hoe belangrijk persoonlijke contacten kunnen zijn.
Hoewel het boek in romanvorm is geschreven is De kozakkentuin gebaseerd op ware gebeurtenissen en is het zelfs voorzien van een uitgebreid notenapparaat. Deze noten hoeven overigens niet te worden gelezen om toch ten volle te kunnen genieten van de roman. Zelf zegt Jan Brokken in zijn verantwoording aan het einde van het boek dat hij lang heeft geaarzeld om verklarende noten op te nemen, maar dat hij toch vond dat sommige feiten uitleg of aanvulling behoeven.
Het knappe van De kozakkentuin is dat het verhaal een heel persoonlijk aandoend relaas is geworden van Alexander von Wrangel. Het boek mag dan in de basis een stukje geschiedvertelling zijn, als lezer waan je je constant ergens als toehoorder op de achtergrond als hij en Dostojevski een van hun vele discussies hebben. Alexander en Dostojevski zijn niet alleen geschiedkundige personages, maar worden - doordat Jan Brokken de beide mannen zo dicht op de huid zit, hun emoties en onzekerheden zo goed weet te verwoorden en door zijn boeiende manier van vertellen - echte mensen van vlees en bloed. De vriendschap tussen beide mannen en hun lotsverwevenheid worden daardoor goed invoelbaar. De kozakkentuin is een geslaagde mix geworden van een roman en non-fictie.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Istvan Kops
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
