Hoe loyaal moet je zijn aan je alleseisende baas?

Renee Knight was voorheen scenarioschrijfster voor de BBC, Channel Four en Capitol films Na haar debuut Disclaimer, slaagt de auteur er met De secretaresse opnieuw in om haar beeldende schrijfstijl te combineren met psychologische diepgang, het voornaamste ingrediënt dat deze thriller zo intrigerend maakt.

Het boek opent met een beschouwing van Christine Butcher, voormalig secretaresse bij Appleton: een grote speler in de supermarktbranche. Ze vertelt haar verhaal vanuit De Lauwershof, een niet nader uitgelegde locatie. Tijdens haar verblijf aldaar kijkt ze terug op haar carrière: vanaf haar sollicitatie bij Appleton als uitzendkracht tot en met de promotie als directiesecretaresse van Mina Appleton, dochter van Lord Appleton, de stichter van het bedrijf.

Al snel groeit er een hechte band tussen Mina en Christine. Christine blijkt de perfecte secretaresse en aanvankelijk stelt Mina zich op als een zeer aimabele baas. Ze heeft geen geheimen voor Christine, beschouwt haar als haar enige vertrouwenspersoon en promoveert haar tot haar personal assistant. Christine beheert haar volledige agenda, ook privé, vergezelt haar op al haar zakenreisjes en behartigt al haar bankzaken. Vanwege Mina’s drukke leven verzorgt Christine zelfs de cadeautjes voor en de correspondentie met haar twee kinderen. Voor Mina bestaat er geen idealere secretaresse, iemand die meer dan honderd procent loyaal is, zelfs ten koste van een eigen leven. Wanneer er barstjes komen in het onaantastbare imperium van Mina Appleton blijft Christine vierkant achter haar baas staan. Totdat blijkt dat haar dienstvaardigheid en toewijding niet van twee kanten komt. Is de grens van Christines loyaliteit bereikt? En wat is haar volgende stap?

Het is bijzonder knap en gedurfd dat Knight in De secretaresse de tijd neemt om de verhouding tussen Christine en Mina tot op het bot te fileren. Zoals Mina met de nodige omzichtigheid Christine voor zich wint, zo bouwt ook de auteur hun relatie op die daarna staat als een stalen constructie. Knight bezit het scheppend vermogen om deze twee karakters tot leven te brengen, je ziet ze als een film aan je voorbijtrekken.

Maar, er komt een moment dat je wilt weten hoe het verhaal zich verder ontwikkelt omdat, behalve het voortborduren op hun relatie, er weinig nieuws gebeurt. Totdat er een onverwachte wending komt die het verhaal in de allerhoogste versnelling zet. Zonder de diepgaande, psychologische presentatie van de twee hoofdpersonages zou deze gebeurtenis ongeloofwaardig zijn. Als een pijl uit een gespannen boog wil je direct doorschieten naar het einddoel, maar de auteur houdt je in de greep tot het moment waarop ze meedogenloos toeslaat. Trefzeker, middenin de roos. Wie het lef heeft zich over te geven aan dit psychologisch steekspel, wordt met een weergaloze ontknoping, meer dan beloond.

De secretaresse gaat vooral over onvoorwaardelijkheid en loyaliteit. Over manipulatief gedrag en raffinement. Over hoe een mens de totale regie over andermans leven kan nemen, puur en alleen voor eigen gewin. Maar het boek gaat ook over de consequenties als blijkt dat er in een relatie geen sprake is van wederkerigheid en respect. De auteur gaat hierin tot het uiterste. De oplettende lezer zal het niet ontgaan dat alles tot in de finesses is onderzocht en niets aan het toeval is overgelaten. Dit plot zou uitermate geschikt zijn voor een film die zich zou kunnen meten met de klassiekers van Hitchcock. 

Met De secretaresse heeft Knight wederom bewezen leidend te zijn op het gebied van de psychologische thriller.