Zoektocht naar de liefde voor je kind
Jagersmaan, de nieuwe roman van Jan Vantoortelboom (1975), begint ijzersterk:
“Ineens staat ie voor m’n neus; ‘k viel bijna achterover van ’t verschot. Hij komt zomaar via de achterdeur binnen, de smoelentrekker. ’t Spek knettert in m’n pan.” ( …) Hij loert naar ’t spek; hij krijgt niks. Na wat hij over m’n zoon heeft gezegd kan ik hem nog maar moeilijk verdragen.”
Meteen stelt de lezer zich vragen, heeft de schrijver je te pakken, word je het verhaal van Maria en haar zoon Victor Vanheule ingezogen.
Victor Vanheule is een personage dat ook in de eerste twee romans van Vantoortelboom voorkwam. In Jagersmaan is Victor hoofdpersonage geworden. Hij is veranderd, stiller geworden na zijn terugkeer uit de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog. Hij heeft Angela, die ‘zot op hem is’, maar al getrouwd is, zwanger gemaakt. Dat is een schande. Hij kan voor zijn dochter Anna dus niet echt een vader zijn. Maria stuurt hem met de boot weg om in Amerika een nieuw bestaan op te bouwen. Hij wordt tegen zijn zin onderweg geronseld voor de IRA, springt overboord en spoelt aan in Ierland. Daar woedt de Ierse Burgeroorlog. Het is 1922. Hij is in zijn tweede oorlog verzeild geraakt. Victor weet steeds uit de handen van de IRA te blijven. Op het platteland ziet hij dat een onderwijzer geëxecuteerd wordt. Hij redt diens dochtertje Kitty en samen proberen ze te overleven, gaan ze op zoek naar een nieuwe toekomst in het straatarme Ierland. Het lijkt of hij zijn gemiste vaderschap toch kan compenseren.
In het verhaal is sprake van een dubbel perspectief. Victor wordt neergezet vanuit het perspectief van een alwetende verteller. Maria moet zich zonder haar zoon door het leven zien te slaan en vertelt haar verhaal vanuit een ik-perspectief. Het verhaal kent een constante, natuurlijke afwisseling van actiemomenten, flashbacks en reflectiemomenten. Daardoor blijft er een mooie spanningsboog. De personages zijn levensecht.
Victor moet steeds kiezen. Bijvoorbeeld tussen de gewelddadige IRA en de Vrijstaat die naar een geleidelijke onafhankelijkheid streeft. Het grote thema is echter de liefde van een ouder voor zijn kind. Van Maria voor Victor. En van Victor voor Anna, zijn natuurlijke dochter, en voor Kitty die hij een goede toekomst wil geven.
"Het is goed om een kant te kiezen, anders ben je maar alleen op de wereld."
Op een gegeven moment raken Kitty en Victor verzeild op het Samhain-feest, het feest van de Jagersmaan. Dat is het feest van het nieuwe begin, waarop je het verleden loslaat en je richt op de toekomst. Op het feest worden ook de doden vereerd.
"Het is de nacht van de feeën en de geesten van de doden. Dan komen ze voor even terug naar ons, want de deur tussen hemelen aarde staat op een kier."
Victor heeft ook een heel gevoelige, zachte kant. Dat toont hij steeds in de omgang die hij met zijn dochter Anna en Kitty heeft. Vantoortelboom doet dat uiterst subtiel door het zakdoekje van Anna te gebruiken dat Victor altijd bij zich draagt. Hij ruikt eraan en als het Kitty te veel wordt, geeft hij haar het zakdoekje om het gezicht schoon te maken.
Stilistisch valt er enorm veel te genieten. Vantoortelboom weet emoties en ervaringen heel plastisch en poëtisch te verbinden met de natuur. Als Maria voor de tweede keer op de koffie gevraagd wordt bij de man bij wie ze een kriebel in haar buik voelt, schrijft hij:
”Hij nodigt haar weer op de koffie. Twee koolwitjes jagen elkaar na en maken cirkels om onze hoofden.”
Verder staat het boek vol met pareltjes van metaforen. Ze zijn vaak met veel gevoel voor detail geschreven, zoals wanneer bruine suiker in de karnemelk gestrooid wordt:
“De suiker smolt traag in uitdijende vlekjes, alsof de karnemelk onder de zomerse sproeten zat.”
Dan zijn er nog de typisch (West-)Vlaamse woorden die de taal doen zingen, zoals de dakpannen die als het waait ‘ruttelen’.
In Jagersmaan wordt de verbeelding van de lezer aan het werk gezet in een overtuigend en meeslepend verhaal. Pure schoonheid!
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Jan Stoel
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
