Onder het ijs ligt veel verborgen
“Niemand sterft ooit maar één keer. Twee keer is toch wel het minimum. De eerste keer sterft alleen het lichaam. Sowieso ben je pas echt dood als niemand meer aan je denkt. En waar ben je in de tussentijd?”
Dit vraagt Bas Fretz, een eenentwintigjarige studente die meegaat op een wetenschappelijke missie naar de Noordpool, zich af. Op die missie, die in 2004 ook echt plaatsvond, gaan internationaal bekende wetenschapers mee. Een deel van hen onderzoekt de klimaatverandering, een ander deel is benieuwd of er olie gevonden kan worden.
Onder het ijs is geïnspireerd op deze missie. Het is de debuutroman van Ellen de Bruin, die vooral over wetenschap, psychologie en menselijk gedrag schrijft. Ze combineert deze drie elementen in deze boeiende, meeslepende, vlotlezende roman. Er ligt heel veel ‘onder het ijs’ verborgen: wetenschappelijk onderzoek, de hiërarchie in de wetenschap én de ontluistering ervan, verliefdheid, rouwverwerking, macht versus onmacht, machocultuur, het zoeken naar wie je zelf bent. De roman wordt nergens zwaar. Ellen de Bruin schrijft licht, subtiel, stelt terloops dingen aan de orde. De spanning wordt langzaam opgevoerd. Relativerende humor is een belangrijk onderdeel in het boek. Het is een boek dat tintelt.
“Ze gaan het noordpoolgebied van ‘ongerept gebied’ tot… gerept gebied maken. Misschien heeft het wel dezelfde taalkundige oorsprong als het Engelse rape, verkrachten.”
Bas gaat mee op de expeditie in de plaats van haar hoogleraar Reinier van Wichteren. Hij is tragisch om het leven gekomen en Bas was verliefd op hem. Zij maakt als het ware zijn missie af. Reinier doet onderzoek naar dinoflagellaten, fossiele algen. Als die in de bodem van de Noordpool gevonden zouden worden dan betekent het dat er ooit een subtropisch klimaat was. Het zou een verklaring kunnen zijn voor de klimaatverandering. Ze zoekt haar plekje tussen luidruchtige Amerikanen die praten in citaten uit films, een brallende pr-man, een bekend ijsberenonderzoeker en Karen Bishop, die de belangrijkste expert van de dinoflagellaten is en, dat denkt Bas, ‘the other woman’ in het leven van Reinier was. En Bas? “Ze is nul, niks, helemaal niets” en wordt als een laboratoriumassistente aan het werk gezet. In eenzelfde rol zit een Japanse medewerker die door Bas TDK (het merk van een cassettebandje) genoemd wordt. TDK noemt haar Bas F (BASF is ook een cassettemerk). Er ontstaat tussen hen een ‘briefjes’wisseling.
Steeds moet Bas maar aan Reinier denken, ze ziet hem overal terug. Als de boringen in de zeebodem beginnen blijkt dat het gebruikte materiaal niet in orde is. Bas redt de expeditie door iets te bedenken dat het bevriezen van onderdelen van de boorkoppen voorkomt. Dan komt uit een boorsel diep uit de zeebodem haar eigen grote ontdekking. “Wetenschap is immers wachten.”
Het boek is te lezen als een queeste en lijkt daarin op Nooit meer slapen van W.F. Hermans. Daarin onderneemt Alfred Issendorf in Finnmark een wetenschappelijke tocht voor zijn promotieonderzoek, op zoek naar een meteoriet. Hij wil de theorie van zijn hoogleraar Sibbelee bewijzen en daardoor naam maken in de wetenschap en zo tevens zijn vader rehabiliteren die bij een expeditie is omgekomen. Je kunt beide romans op meerdere manieren lezen: als een verslag van een expeditie, als het verhaal van iemand die zijn vader/haar hoogleraar wil overtreffen en als een queeste naar een geheimzinnig en kostbaar voorwerp (een meteoriet - het bewijs van de klimaatverandering).
Bas ontdekt ook steeds meer over wat haar persoonlijk zo bezighoudt, Reinier. Ze stuit daarbij op dingen die ze niet had kunnen voorzien.
“Liefde is gewoon wetenschap. Je wordt verliefd op het idee dat je van iemand hebt, of het idee dat je van jou en samen hebt. Daarna moet je kijken hoeveel daarvan klopt.”
Na negenveertig dagen eindigt de missie en kan ze aan een volgend leven beginnen. En dat is precies de duur van de ‘tussentijd’ zoals de boeddhisten aannemen.
Er gaat dus heel wat schuil 'Onder het ijs'.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Jan Stoel
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
