De werkelijkheid is gruwelijker dan een thriller

Prof. dr. Werner Jacobs is bekend van de serie Misdaaddokters op Canvas en Wetsdokters op VTM. Hij is als forensisch patholoog en gerechtsarts verbonden aan het Universitair Ziekenhuis in Antwerpen. Hij wordt regelmatig ingeschakeld om een verwonding te onderzoeken of de doodsoorzaak te achterhalen. Op internet komen we deze omschrijving over dit beroep tegen:

De forensisch arts levert forensisch medische expertise voor onderzoek en rapportage in zaken als mishandeling, zedenzaken, overlijden, intoxicaties bij overtredingen en misdrijven, sporenverzameling en beoordelingen in misdrijven. In deze gevallen werkt de forensisch arts als adviseur en rapporteur van de politie/justitie, met de restricties en regels van de “niet- behandelend” arts.

De gerechtsjournalist José Masschelin heeft in De doden praten twintig van de meest opmerkelijke zaken die Werner Jacobs tot nu toe in zijn werk is tegengenomen opgetekend. Hij doet dat met een vrij koele pen en het lijkt hem onberoerd te laten. Maar dat is schijn want het is onmogelijk om de zaken die in dit boek besproken worden zonder heel dik kippenvel en vaak verbijstering te lezen. Behalve een gedetailleerde beschrijving van wat Werner Jacobs doet, krijgen we ook inzage in het vervolg van een zaak. Want ook justitie moet aan de slag met de bevindingen. Je kunt dan wel constateren dat iemand een onnatuurlijke dood gestorven is, maar daar blijft het niet bij.

De vraag is natuurlijk altijd "Wie is de dader?" en daarnaast of er bewijs te vinden is en of een dader schuldig of onschuldig is. Al in het eerste verhaal komen we een dader tegen die de indruk wekt onschuldig te zijn. Werner Jacobs ziet echter dingen die het bewijs leveren dat de man wel degelijk schuldig is. Met die bevindingen staat hij regelmatig voor de rechtbank. Andersom komt ook voor. Er is een lijk en er is een vermoeden dat het om moord gaat. Maar met gedegen onderzoek en vooral veel logisch en helder nadenken komt Jacobs tot de bevinding dat het wel degelijk een natuurlijke dood is geweest.

Je vraagt je tijdens het lezen af of een forensisch arts nog wel een normale nachtrust heeft. De werkelijkheid is vele malen gruwelijker dan een bloederige thriller. Een lijkenzak openritsen op de snijtafel en dan geconfronteerd worden met allemaal krioelende maden die overal gaatjes gebeten hebben in het lichaam. Een forensisch arts kijkt daar veel zakelijker naar. Hij kan aan de maden zien hoelang de persoon in kwestie al dood is. En waar de grootste hoeveelheid maden krioelen, daar is de grootste wond op het lichaam te vinden. De doorsnee lezer zal af en toe het boek wegleggen maar later zeker weer oppakken. Want het mag dan af en toe wel heel erg griezelen zijn, je wilt toch weten hoe het afloopt en wat er uiteindelijk gevonden wordt.

Ter verhoging van de leesvreugde heeft een jonge arts, dr. Babette Van Rafelghem, die in opleiding is bij dr. Werner Jacobs, illustraties van gestileerde scènes van autopsies gemaakt. Naast haar opleiding tot wetsarts maakt zij digitale tekeningen en volgt cursussen grafiek en oude druktechnieken. De tekeningen zijn, alhoewel wat confronterend, knap gemaakt.

Je kunt niet anders dan bewondering hebben voor artsen die dit belangrijke werk doen. En hulde aan de gerechtsjournalist José Masschelin die het zo helder en toch zo ontzettend spannend weet te verwoorden.