Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Een verrassend beeld van vrouwen in de middeleeuwen

Jeanette 07 mei 2019

Het woord 'wijf' heeft in deze tijd een negatieve klank. Tegenwoordig vinden we dat een lelijk woord. Een scheldwoord. Maar in de middeleeuwen was dat heel anders. Toen bedoelde men met 'wijf' een echtgenote of simpelweg 'vrouw'. Wijvenwereld van Jelle Haemers, Andrea Bardyn en Chanelle Delameilieure gaat over vrouwen in de middeleeuwen. Deze jonge historici van de Leuvense universiteit hebben zich op enorme schat aan documenten gestort en aan de hand daarvan een interessant en makkelijk leesbaar boek geschreven over de vrouwen in de middeleeuwen. Veel mensen denken dat vrouwen het in die tijd niet makkelijk hadden. Men denkt bijvoorbeeld dat een vrouw voor ze het wist als heks werd verbrand en weinig vrijheid om een eigen leven te leiden had. Maar dat is niet zo. Dat kwam pas in de 16e eeuw en later.

In de 200 jaar daarvoor hadden vrouwen best veel rechten en vrijheid van handelen. Zo begint het boek met het verhaal van een vrouw die haar man voor de rechter daagde. Hij was bij een ander gaan wonen maar dat was het probleem niet. Wat de vrouw wilde was dat hij de huur van haar huis zou blijven betalen. De man voerde als verweer aan dat de vrouw een eigen bedrijf had en dus voldoende geld verdiende om zelf de huur te betalen. De rechter was het daar niet mee eens en veroordeelde de man tot het betalen van de huur.

Het boek gaat over de gewone vrouw. Of, zoals de schrijvers het noemen, 'Janne met de pet'. De verhalen concentreren zich op de periode tussen 1350 en 1550 met als zwaartepunt de late middeleeuwen en spelen in de steden in het voormalig hertogdom Brabant. De vijftiende eeuw was een redelijk stabiele periode. De oorlogen, economische crisis en ziekten als de pest eisten hun slachtoffers maar zo dramatisch als het soms wordt weergegeven was het in werkelijkheid niet.

Wijvenwereld behandelt in ieder hoofdstuk een ander onderwerp. We kijken eerst naar het leven van vrouwen van vondeling tot weduwe. Het hoofdstuk ‘Trouwende vrouwen’ gaat over partnerkeuze, huwelijksconflicten en relaties. Er was (nog) geen sprake van gedwongen huwelijken en er werd zelfs samengewoond zonder dat er een huwelijk gesloten was. Leuk om te lezen is ook het hoofdstuk over vrouwen als ondernemers. Want er waren ondernemende types bij die een goede boterham verdienden met hun bedrijf. Er zijn ook vrome vrouwen. De zogenaamde begijnen die in hofjes bij elkaar woonden.

Geweld en criminaliteit kwamen uiteraard ook voor bij vrouwen. De zogenaamde quade wijven roddelden en maakten zich schuldig aan diefstal, bedrog en geweld. Maar de sociale controle was groot en er waren veel regels waar eenieder zich aan te houden had. Een overspelige vrouw moest een tijd met een rood lapje op haar kleding lopen zodat iedereen wist wat ze uitgespookt had. Toch waren de normen rond seksualiteit en prostitutie helemaal niet zo streng. Zolang het vrijwillig gebeurde kon een vrouw een goede boterham verdienen als prostitué. Maar een pooier kon maar beter zorgen dat hij niet gepakt werd want dan volgden strenge straffen. Zo kon iemand op bedevaart gestuurd worden. Voordeel daarvan was dat de persoon in kwestie dan ook een tijdje weg was uit de stad. Zo voorkwam men dat een conflict uit de hand liep omdat de benadeelde partij wraak ging nemen.

Het boek is op luchtige toon geschreven en bevat enorm veel informatie over een boeiende tijd in de geschiedenis. Vrouwen waren helemaal niet zo ondergeschikt en konden vaak uitstekend voor zichzelf zorgen. Later werden ze aan banden gelegd en werd de man de baas over het huishouden. Dat is zo gebleven tot 1956 (!). De wijven in de middeleeuwen hadden het zo slecht nog niet.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Jeanette

Gesponsord

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!