Romantisch revolutionisme in een poëtische raamvertelling
Op een nacht op zee waren er alleen de sterren
en een zeilschip.
Op een nacht op zee was er een zeilschip
Moederziel alleen met de sterren.
De sterren ware ontelbaar.
De zeilen hingen slap.
De in 1963 overleden Turkse schrijver en dichter Nâzım Hikmet is zowat de belangrijkste avant-gardist van zijn land en is één van de grootste dichters van de twintigste eeuw. Zijn werk draagt zijn ideeën in zich mee. De bezetting van Istanboel door de geallieerden in 1918 is de aanleiding voor zijn politiek bewustzijn en vanwege zijn communistische gedachtegoed moet hij op een bepaald moment Turkije ontvluchten. Wanneer hij een decennium later terugkeert wordt hij opgepakt en veroordeeld tot een lange gevangenisstraf. Na zijn vrijlating gaat hij naar de Sovjet-Unie, waar hij verblijft tot aan zijn dood.
Op het moment waarop Hikmet Het epos van sjeik Bedreddin neerpent, zit hij in de gevangenis. Hij gebruikt zijn omstandigheden als raamvertelling om het verhaal van sjeik Bedreddin en zijn volgers aan op te hangen. Hikmet leest ‘s nachts een verhandeling van een Arabische geleerde over het leven van Bedreddin en ziet vervolgens een man in een wit gewaad voor het venster van zijn cel die hem meeneemt. De dichter brengt het als een reis die hij ondergaat met een gids uit het verleden. Die leidt hem langs alle belangrijke personages rond Bedreddin.
Deze nieuwe uitgave van Het epos van sjeik Bedreddin is tweetalig. Er is een Nederlandstalige en een Turkstalige versie opgenomen. Het voorwoord is op enkele fragmenten na volledig in het Nederlands, maar het eigenlijke epos is eerst in z’n geheel in het Nederlands terug te vinden en verderop in het boek in het Turks. Het voorwoord biedt handige achtergrondinformatie over de auteur en zijn levensverhaal. Nâzım Hikmet was een romantisch revolutionair die in sprekende, krachtige taal zijn ideeën wist te verbeelden en vorm te geven. Er zijn in Turkije weinig mensen te vinden die de woorden uit zijn gedicht ‘Davet’ die vrijheid, gelijkheid en broederschap voorstaan niet kennen.
Leven als een boom, alleen
en vrijdag en als een bos in broederschap,
Dit verlangen is het onze.
Het is diezelfde beeldende taal die de auteur gebruikt om de historie van Bedreddin te vertellen. De eerste paragrafen van de raamvertelling zijn wat taai, maar Hikmet legt er de basis mee voor ettelijke referenties aan zijn eigen situatie in de tekst en de parallel tussen de vervolging van de sjeik voor zijn ideeën en de gevangenschap van de auteur. De schrijver neemt de lezer mee op sleeptouw door de pracht van de omgeving en de onvergeeflijke natuur ervan te schetsen. Er vindt tegelijkertijd een botsing plaats tussen politieke ideeën en machthebbers die zich verstoppen achter de rechtspraak en die wordt, mits de lezer de achtergrond van de auteur enigszins kent en die kan plaatsen, treffend verwoordt.
Hikmet schrijft met gedrevenheid, maar verliest de schoonheid van zijn woorden niet uit het oog. Het epos van sjeik Bedreddin houdt dan ook het midden tussen proza en poëzie. Het is een pleidooi tegen het onderdrukken van ideeën die hem na aan het hart liggen, een autobiografie en een droom waarin verleden en heden in elkaar verstrikt raken.
Gestaag daalt de regen,
als het gedraaf van witte en blote voeten
van afvalligen over de natte en donkere aarde.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Katy
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
