Uitgestotenen van de samenleving krijgen gezicht
Het meisje in de brief van Emily Gunnis is niet wat je ervan verwacht. In positieve zin, welteverstaan. Wie begint met lezen, verliest zich in het droevige verhaal van Ivy Jenkins die in de jaren ’50 naar een asylum – een tehuis voor zwangere, ongetrouwde meisjes – wordt gestuurd. Het belooft een meeslepende, ontroerende roman te worden, maar er doemen gaandeweg zoveel onbeantwoorde vragen op dat het langzaamaan een echte thriller wordt met een vleugje milde horror.
De debuutroman van Gunnis - dochter van bestsellerauteur Penny Vincenzi – bevat twee belangrijke verhaallijnen die steeds meer met elkaar verweven raken. Er zijn twee protagonisten (Ivy en Samantha) die zo worden uitgediept, dat je je helemaal in hun schoenen kunt plaatsen. Ivy en Samantha hebben, ondanks dat ze in heel andere tijden leven, veel met elkaar gemeen: zowel hun uiterlijke bos rode krullen als hun zorgzame, nieuwsgierige karakter. Er is één ding dat hen nog het meest verbindt: beiden kregen op jonge leeftijd een kind. Ivy is 18 jaar als ze baby Rose baart in St. Margaret’s, een tehuis voor ongetrouwde, zwangere meisjes in Preston, en Samantha is 21 als ze dochter Emma krijgt. Groot verschil: tijdens en na de bevalling wordt Samantha wél gesteund door de vader (Ben), maar bij Ivy is haar sportkampioen Allistair in geen wegen of velden te bekennen. Ivy wordt daarentegen dag en nacht gestraft in het asylum, vanwege de ‘vleselijke zonde’ die ze heeft begaan, en moet daardoor hard zwoegen in de wasserette van het door nonnen geleide tehuis. Ivy mist haar baby – die ze ter adoptie moest afstaan – vreselijk en vindt troost in het gezelschap van één van de ‘achtergebleven kinderen’ op St. Margaret’s: Elvira. Dit achtjarige meisje werd geadopteerd en later ‘wegens omstandigheden’ weer teruggebracht. Wanneer Ivy haar hoop verliest, zet ze alles op alles om Elvira – die de helft van een tweeling blijkt te zijn – te redden van de terreur van de nonnen en bedenkt een noodlottig plan…
Samantha leert Ivy kennen aan de hand van de brieven die Ivy schreef tijdens haar verblijf. Als journaliste kan Samantha dit ogenschijnlijk interessante verhaal niet lagen liggen en ze gaat op onderzoek uit. Dit resulteert in zowel angstaanjagende als grappige ontmoetingen, beschrijvingen van duistere plekken, de ontrafeling van diepe geheimen en tot schokkende onthullingen. De langzame verschuiving van het genre ‘roman’ naar ‘detectiveroman’ vindt plaats wanneer Samantha ontdekt dat bepaalde moorden een link hebben met St. Margaret’s. Vanaf dat moment is niet langer de vraag hoe het met Ivy afloopt, maar wie al die moorden op zijn of haar geweten heeft…
Wat dit bovenstaande doet vermoeden, klopt: het is een rijk verhaal dat je met onophoudelijke aandacht leest. Dat komt door de vele indrukken die je opdoet met dit verhaal, te beginnen met de vreselijke geschiedenis van de voormalige ‘Magdalene Laundries’ in voornamelijk Ierland en Engeland tussen 1800 en 1968. Ongehuwde, zwangere meisjes werden hier blootgesteld aan zwaar werk (‘slavernij’ zoals sommige kranten beweren) en hun baby’s werden ofwel ter adoptie afgestaan of gebruikt in experimenten. Zo moet Ivy een dag na de geboorte, gekweld door hevige bloedingen, meteen weer werken in de wasserette. Als dit niet lukt, schreeuwt een non tegen haar:
‘Kom nu je bed uit, anders zul je berouwen dat je ooit geboren bent.’
Ieder levensverhaal in het boek dat een connectie heeft met het tehuis, wekt je interesse op. Dat komt enerzijds door de hoge verwachtingen over het personage en anderzijds door de vlotte, innemende schrijfstijl van Gunnis. Ze weet een beklemmende sfeer op te roepen door te laten inzien dat niet alleen de Kerk schuldig is aan de behandeling van de meisjes, maar in de eerste plaats de omringende familie van het ‘slachtoffer’. Wat vooral shockerend is (nog meer dan de vreselijke behandeling door de zusters), is dat ongehuwde meisjes in die tijd zo werden uitgespuwd door de samenleving. Zoals meisjes van toen in interviews vandaag de dag zeggen dat ze van de ene op de andere dag van een ‘keurig meisje’ in een ‘outcast’ waren veranderd. Dit boek eert al die slachtoffers, zowel de ongehuwde, zwangere meisjes als de aan adoptie afgestane kinderen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Kim Saris
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
