Een eerste leerjaar in Syrië
Op het eind van De Arabier van de toekomst 1 blikt Riad Sattouf vooruit op de horror en de gruwel die hem in Syrië te wachten staan. Nee, niet de oorlog, niet IS. Schóól! Een boek dat zich afwisselend in Syrië en in Frankrijk afspeelt: je zou in deze donkere terreurtijden iets héél anders verwachten dan het verhaal van een zesjarig jongetje in zijn eerste leerjaar. Toch is dat precies wat De Arabier van de toekomst 2, het tweede deel in de jeugdherinneringen van de Frans-Syrische auteur-cineast, te bieden heeft.
We zijn dan ook in 1984-1985. Assad sr. zit stevig in het zadel – we zijn getuige (of eigenlijk helemaal niet, want er zijn nérgens kiezende burgers of stembureaus te bespeuren) van de derde herverkiezing van de Syrische dictator, met liefst 100% van de stemmen: ‘een wereldrecord’ verkondigt men, alsof dat iets is om trots op te zijn… Het land hangt van hypocrisie, armoede, onwetendheid, corruptie, smokkel, misogynie, antisemitisme en achterlijkheid aan elkaar. Maar ongetwijfeld denken de huidige Syriërs vandaag met heimwee terug aan die tijd...
Het dagelijkse leven van de kleine Riad, zijn broertje, hun Franse moeder en Syrische vader in een dorpje bij Homs zegt alles: een appartement met gescheurde muren en zonder keuken, elektriciteit die dagelijks uitvalt, een fornuis dat per ezel uit Libanon gesmokkeld moet worden, eremoord op een nichtje… Riad wordt met een plastic uniform en kartonnen boekentas made in China voor het eerst naar school gestuurd. Hij leert er het volkslied opdreunen, onbegrijpelijke Koranverzen lezen en zijn onderwijzers vrezen. Zijn juf en meester zijn halve psychopaten, zijn medeleerlingen geterroriseerde musjes: de Syrische dictatuur op microniveau. De kinderen van geprivilegieerde kolonels en hotelbazen zijn dan weer verwende ettertjes. Geen wonder, dat lot van Syrië vandaag, denk je dan onwillekeurig. Bij een bezoek aan het momenteel door IS verwoeste Palmyra hebben Riads vader en de andere volwassenen meer oog voor een passerende arend dan de historische site. Typisch.
Gelukkig is er ook plaats voor een glimlach tussen al deze gloom en is het lachen om hoe Riads vader tegelijk zowel het spel van de sjacherende en sjoemelende middenstanders meespeelt en zich erover opwindt als de notabelen opvrijt en (achter hun rug) beschimpt, hoe zijn tante thuis de broek draagt, hoe de badgasten het eventjes verlaten zwembandenstandje plunderen, hoe Riad Frans leert lezen dankzij Kuifje…
En gelukkig voor de kleine Riad zijn er de rustpauzes in Frankrijk, op bezoek bij zijn oma. De overvloed in de warenhuizen, de gelukkige gezichten van de winkelende mensen: dat maakt de grootste indruk op hem. Leren skiën dan weer minder.
Terwijl deel 1 meer nadruk legde op zijn vaders ideaal (en offer) om mee te bouwen aan een moderne Arabische staat, begint die droom duidelijk te stokken in deel 2: Abdel Sattouf is nog altijd even stug van plan het als universiteitslector te maken in Syrië, maar zijn gezin gaat er niet op vooruit. Integendeel. Wat hem een almaar misnoegder en eindelijk wat mondiger echtgenote oplevert. Riads vader schaft zich dezelfde zonnebril aan als de kolonel, maar hij ziet erdoor een al te zonnige versie van de Syrische realiteit (al wordt die in het boek voorzien van een roze steunkleur).
De spreidstand van Riad Sattouf, zoals bij zovele inwijkelingen – als kind blond en Frans in Syrië, als volwassene een Arabier in zijn geboorteland Frankrijk – is voelbaar en moeilijk, maar biedt ons een unieke inkijk en de kans op wat meer inzicht in een getroebleerde samenleving. Als blijft het zelfs met Sattoufs onverbloemde jeugdjaren niet gemakkelijk te begrijpen hoe vandaag bij ons opgegroeide jongeren in de Syrische burgeroorlog hun leven aan het vergooien zijn of er plannen smeden onze samenleving de duivel aan te doen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Koen Driessens
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
