De moraal van het verhaal is banaal

Het tweeluik Rosa laat zich helemaal samenvatten in zijn twee covers. Op die van deel 1 zien we Rosa zich in een donkere kamer met tegenzin klaarmaken voor bed, met een dreigende schaduw van een man op de achtergrond en een heleboel geld op de voorgrond. Op die van deel 2 zien we haar fluks en zichtbaar met volle overtuiging haar nachtkleed uittrekken in het volle zonlicht van de open lucht. Fijn voor Rosa, maar het verhaal deemstert een beetje weg naar het einde van het verhaal.

Rosa baat een café uit en zit met een bedlegerige, aan tbc stervende, oudere man. De mannen in het café pochen, zoals dat tussen pot en pint weleens gebeurt, over hun prestaties in bed. De discussie verhit en ze besluiten een weddenschap aan te gaan. Die almaar meer mannen aantrekt, zeker wanneer Rosa zichzelf aanmeldt als scheidsrechter (en dus gewillig slachtoffer). De flink aangegroeide inzet, waarop zij een percentage eist voor haar inspanning, zou haar immers toelaten de opname van haar man in een kliniek te bekostigen. Een lottrekking bepaalt de volgorde waarop de mannen haar telkens drie nachten mogen proberen te overtuigen van hun viriliteit.

Dit vrijmoedige gegeven zou bij andere auteurs misschien geleid hebben tot een pikante tot schunnige vertelling, maar dat is dit verhaal van François Dermaut, op basis van een idee van Bernard Ollivier, allerminst geworden. Wel een zedenschets over een hypocriete moraal en een sterke vrouw.  

Op een lange, eenzame voettocht langs de zijderoute verzon auteur/illustrator Bernard Ollivier dit feministische verhaal rond Rosa. Striptekenaar François Dermaut was ervan onder de indruk, maar moest wel tien jaar aandringen op een script om Rosa te kunnen verstrippen. Deel 1, De weddenschap, maakt al snel duidelijk dat hier niet zomaar een ondeugend verhaal verteld zal worden met veel functioneel naakt. De interne tweestrijd die bij Rosa woedt, staat op de voorgrond: blijft ze trouw aan haar Mathieu of offert ze haar eer op voor zijn welzijn? En niet de eigenlijke weddenschap of de samenstelling van de groep deelnemers staat voorop. En veel bloot komt er ook al niet aan te pas. (Pas op p. 46 deelt ze voor het eerst de lakens met een kandidaat; twee andere kandidaten houden het bij geen daden, maar woorden.)

Deel 2 kreeg de titel De ‘mannen’: let op de veelzeggende aanhalingstekens. Rosa blijft twijfelen aan haar engagement in de weddenschap, zeker wanneer ze om haar promiscuïteit in de ban van de kerk geslagen wordt. (Terwijl de ‘bedrogen’ echtgenotes in alle hypocrisie hun mannen aanmoedigen, met het prijzengeld in het vooruitzicht.) Kort daarop sterft Mathieu in het sanatorium, die weet had van het ‘haantjesconcours’, maar er een bewijs van haar liefde voor hem in zag. Daarom zet Rosa de wedstrijd voort, tot ze tussen de deelnemers een nieuwe liefde vindt. Voorspelbaar, maar op dat moment keert het verhaal: Rosa is uiteindelijk de winnaar (samen met haar amant). De ‘mannen’ blijven achter zonder zegevierder.

De wedstrijd waarrond het verhaal was opgezet, blijft dus onbeslist. Toch past deze anticlimax wel in een pleidooi voor seksuele onafhankelijkheid: zonder haar vrije moraal zou Rosa nooit haar liefdesgeluk gevonden hebben. Al kan je stellen dat ze, door zich in de armen van haar uitverkorene te werpen, opnieuw in haar oude patroon hervalt. Zet ze haar pas ontdekte seksuele vrijheid nu weer van zich af? Het maakt het einde van het verhaal wat ambigu.

Het tekenwerk van Dermaut is degelijk, maar soms wat saai, tot in de bedscènes erg statisch. In zijn decors, close-ups en kleur doet hij aan een mindere François Bourgeon (De kinderen van de wind, De cyclus van Cyann) denken. Terwijl de setting en het onderwerp dicht bij Magasin Général van Loisel en Tripp aanleunt. Daarin ook herontdekt een kersverse weduwe in een klein dorpje haar seksualiteit. Rosa is een aardige pleitbezorgster voor een vrije moraal, al dat garandeert nog niet het beste, maar eerder een banaal verhaal.