De dood als uitlaatklep
Na haar vertrek bij de nationale radio-omroep moest creatieve duizendpoot Barbara Rottiers dit pseudo-autobiografische ‘prentenboek voor volwassenen’ uit haar systeem. Ze rekent erin af met haar onopvallende jeugd, waarin een dode poes, het snoepen van knikkers en een crush op Paul McCartney enkele gedenkwaardige momenten waren om met de lezer te delen. Stoer in het stoffige, alledaagse leven: dat kan ook, zegt dit boekje, dat het gewone leven viert.
Rottiers stond op de VRT bekend als eigenzinnig en experimenteel radiomaakster. Toen ze op Radio 1 haar ding niet meer kon doen, stapte ze na 17 jaar op om op allerlei manieren creatief bezig te blijven: in Afrikaanse verhalen en kunst, in voorlezen, in een webdocu over veerkracht en dus ook in een geïllustreerd jeugdverhaal. Geen verhaal voor de jeugd, maar over een jeugd. Die lijkt op de hare (onopvallend gezin – vader/bankier, moeder/verpleegster, klein broertje – in een opvallende straat in Bornem), maar met de nodige dichterlijke vrijheid.
Een ‘graphic novel’ is het boek niet echt, zoals de achterflap wel vermeldt. Daar zijn de anekdotes te… nou ja, anekdotisch voor. Het drama van een doodgewone jeugd is fragmentarisch, en het is niet altijd duidelijk welk belang elke anekdote heeft. Toch is het boek niet zonder rode draad. Van begin tot eind – met daartussen haar jeugd – is het een fantasie over haar ideale dood. Niet dat de schrijfster een doodswens heeft, want de geprikte sterfdatum (Driekoningen: ideaal, zo na de feestdagen: iedereen heeft nog een lege agenda) ligt in ‘een jaar hier nog héél ver vandaan’. De dood is echter een mooie gelegenheid om zowel haar rebelse aard als haar kijk op het leven een uitlaatklep te geven. (De ‘dood-gewone’ jeugd krijgt zo wel een andere laag – het is wel duidelijk dat de auteur graag wat taboedoorbrekend de dood als iets gewoons zou willen behandelen.)
De Barbara van het boek spaart zichzelf noch haar naasten, die met al hun kleine en onvolmaakte kantjes te kijk worden gezet. Maar ook in het kleine schuilt het schone: de dood – alweer – van haar vader bijvoorbeeld, werkend in de tuin en genietend van een nest jonge merels. Of de omgekeerd gedekte tafel: na Jan Steen stelt Barbara Rottiers nieuwe normen in het huishouden!
Haar sterffantasieën – waarbij de wakende familieleden hun geduld verbijten met friet, Chinees en pizza – illustreren hoe je zelfs in je heengaan iets glorieus van je leven (en dood) kunt maken. Als het boekje iets meegeeft, is het dat: zelfs in een leven vol middelmaat en tegenslag kun je er wat van maken, al was het maar in je fantasie. ‘Drama’ in de zin van ‘theatraal’ dus.
En heeft Rottiers er iets van gemaakt? Van haar boekje dan. De illustraties zijn alvast niet geweldig, maar zeker niet slecht: expressief, kleurrijk, druk en to the point. Ze wisselt kleine tot grote tekeningen af met veel tot weinig tekst, gelardeerd met enkele authentieke kiekjes uit haar jeugd, wat heel diverse en verrassende pagina’s oplevert. Met een goed gevoel voor timing combineert ze tekst en tekeningen tot een effectief geheel. In haar taalgebruik is de auteur al net zo uitbundig als in haar tekeningen, op het ronkende, bombastische af soms, wat niet altijd even vlot leest. Zijn sommige anekdotes eerder banaal, dan slaagt de auteur er toch ook in te ontroeren, bij bijvoorbeeld de dood van haar vader en de daaropvolgende ontreddering in het gezin. Grappig (op tragikomische manier) zijn ook sommige passages, bijvoorbeeld in het interessante interpunctiegebruik van haar sms-ende moeder of haar eigen famous last words.
Ongetwijfeld kan Barbara Rottiers op deze manier nog enkele gelijkaardige dramatische boekjes vullen over haar tienerjaren, haar liefdesleven of zelfs haar ambtenarenbestaan op de staatsomroep. De boodschap zal echter steeds dezelfde zijn.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Koen Driessens
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
