Een gefilterde schatkamer
Mai Jia is in China een zeer succesvol en gelauwerd schrijver. Zijn romandebuut uit 2002 wordt in 2014 voor het eerst vertaald naar het Engels als Decoded. Ondertussen is de roman beschikbaar in 35 talen en is het wereldwijd een van de meest succesvolle boeken van een Chinese auteur. Van de Engelse vertaling is dit jaar ook een Nederlandse versie verschenen, De gave.
De gave is een intrigerend boek over een bijzonder personage. Rong Jinzhen is een telg uit het roemrijke Rong-geslacht uit Zuid-China. Als wees krijgt hij in zijn kinderjaren vrijwel geen opvoeding of opleiding, maar zijn uitzonderlijke, natuurlijke intelligentie en wiskundig talent vallen op bij enkele familieleden en leermeesters: mannen en vrouwen die hem onder hun hoede nemen en die vanuit hun eigen persoonlijkheid of interesses proberen om Jinzhen te helpen, te vormen en ook te kneden naar hun ideaalbeeld of voor persoonlijke doelstellingen. "Hij leek op een merkwaardige boom die, al naargelang de plek waar hij wordt geplant, steeds bloemen aanmaakt die verschillende soorten vruchten voortbrengen". Uiteindelijk wordt Jinzhen gerecruteerd voor een belangrijke overheidsopdracht waarbij hij als cryptograaf wordt ingezet om geheime codes van een vijandig land te ontcijferen.
Na een inleidende familiegeschiedenis komt het verhaal van de groei, bloei én het verval van de hoofdpersoon, in de versie van een anonieme verteller/schrijver/biograaf die zichzelf als doel heeft gesteld het mysterie van Rong Jinzhen te doorgronden. Hij gebruikt verschillende bronnen: brieven van en gesprekken met mensen uit de directe omgeving van Jinzhen, met een nadruk op de objectieve beschrijving en analyse van zijn wiskundige talent en cryptografische verantwoordelijkheden. Zo krijgt het boek geleidelijk aan de vorm van een gestructureerd, goed onderbouwd verslag van een onderzoeker over zijn studieobject. Pas in de ‘appendix’ krijgt de lezer inzage in een notitie- en dagboek van Jinzhen met ongestructureerde flarden van zijn gevoelsleven. De biograaf heeft op dat moment zijn verhaal al verteld en stelt zeer duidelijk dat "de appendix er niet meer toe doet".
Een terugkerend filosofisch thema in het boek is het dualisme tussen lichaam en geest, dat zich telkens in diverse contrasten manifesteert: vrouw/man, realiteit/droom, emotie/ratio, natuur/cultuur. Volgens de Chinese traditie zijn de kosmische krachten yin en yang niet alleen tegenstellingen, maar ook elkaars aanvulling. Deze complementariteit is amper aanwezig in het bestaan van Jinzhen: hij leidt een puur geestelijk, solitair leven ("gevangen in een vallei van geheimen") en kan niet aarden in een lichamelijke werkelijkheid omdat hij de praktische ervaring van het gewone, aardse leven mist.
Vanuit een liefde voor wiskunde en de schoonheid van getallen en met een aantal autobiografische elementen heeft Mai Jia een roman geschreven met een atypische hoofdpersoon: een getalenteerde, succesvolle, maar wereldvreemde en vereenzaamde cryptograaf. De auteur vraagt zich met de lezer af hoe een hoogbegaafd mens met zijn talenten omgaat. Wat zijn de beperkingen van genialiteit? Is Jinzhen een genie of een gek? Hij beschrijft dit personage bewust zonder enige karikaturale humor of ironie en wil duidelijk op een ernstige, respectvolle manier diens leven en persoonlijkheid schetsen.
De gave levert een boeiende, literaire onderdompeling in de Chinese politieke, culturele en maatschappelijke ontwikkelingen tijdens de vorige eeuw. In het verhaal en doorheen de verschillende personages zit een continue spanning tussen traditie en vernieuwing, tussen conservatisme en technologische vooruitgang, tussen oost en west. Jinzhen is het geconcretiseerde resultaat van deze cultuurvermenging. Erik de Vries heeft een mooie vertaling gemaakt, waarin de symboliek en rijkdom van taal en beeldspraak een prominente rol krijgen. Toch voelt het boek enigszins aan als een gefilterde roman, waarbij door de opeenvolgende vertalingen (van Chinees naar Engels naar Nederlands) veel van de inhoudelijke en stilistische nuances verloren zijn gegaan. "Boeken zijn schatkamers" vertelt een van Jinzhens leermeesters. De gave is zeker een schatkamer, maar de vraag blijft of we de volle glans en pracht ervan kunnen zien in deze vertaling.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Kris
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
