Originele invalshoek loont

Een pakkende benadering is essentieel voor een boek, of het nu gaat om fictie of non-fictie. Auteur in hart en nieren Maggie O’Farrell (1972) heeft dit goed begrepen en heeft voor haar memoires dan ook gekozen voor een originele en bijzonder interessante invalshoek. In I Am, I Am, I Am schrijft ze over haar leven aan de hand van zeventien bijna-doodervaringen.

Deze ervaringen worden niet chronologisch verteld. Per gebeurtenis wordt er vooruit- of teruggeblikt naar een ander voorval waarbij de volgorde desondanks volkomen logisch is en er een duidelijk lijn in het boek zit. O’Farrell opent met de nachtmerrie van iedere vrouw: een ontmoeting met een lustmoordenaar. Op een dag komt ze tijdens een wandeling een man tegen die zich ietwat vreemd gedraagt en waar ze meteen een heel naar gevoel bij krijgt. De man plaatst het koord van zijn verrekijker om haar nek, zogenaamd om haar een toom eenden te laten zien. O’Farrell doet alsof ze hem gelooft en slaagt er op miraculeuze wijze in om op deze manier aan hem te ontsnappen. Ze doet aangifte van het incident, maar de agent die de aangifte opneemt doet er nogal lacherig over. Er is immers feitelijk eigenlijk niets gebeurd, toch? Twee weken later komt de politie bij haar langs en blijkt dat de man een jonge vrouw heeft verkracht en vermoord. Gewurgd met het koord van zijn verrekijker.

Dit voorval en nog een ander voorval – waar O’Farrell beroofd wordt in Chili – zijn zonder twijfel de meest sensationele ervaringen die ze bijna met de dood moest bekopen. De andere situaties zijn een stuk alledaagser en herkenbaarder: van plotseling de straat op rennen als kind tot meegesleurd worden door de sterke stroming tijdens het zwemmen in zee. Sommige situaties hebben toentertijd amper indruk op haar gemaakt, terwijl andere gebeurtenissen juist een enorme indruk hebben achter gelaten. Wat al deze gebeurtenissen met elkaar gemeen hebben is dat ze haar tezamen hebben gevormd tot de persoon die ze nu is. De sterke persoonlijkheid van O’Farrell komt in haar memoires goed naar voren.

Bij elke ervaring klinkt door hoe ze op dat moment in het leven staat. Haar jeugd wordt gekenmerkt door een gevoel van rusteloosheid, mede vanwege haar slechte gezondheid die haar vaak aan het bed kluistert. Gedurende deze jaren hunkert O’Farrell naar vrijheid om te gaan en staan waar zij wil, en te doen en laten wat ze wil. Zodra dit mogelijk is, maakt ze daar gretig gebruik van. Dit leidt er vervolgens weer toe dat ze in verschillende gevaarlijke situaties belandt. Uiteindelijk wordt ze moeder en blijkt dat een van haar kinderen extreem allergisch is voor een heleboel dingen. Het laatste hoofdstuk van het boek beschrijft dan ook niet een bijna-doodervaring van O’Farrell zelf, maar van haar dochter.

I Am, I Am, I Am zijn memoires met een twist. De auteur benadert haar herinneringen alsof het verhalen zijn. Zonder opsmuk probeert ze zo helder mogelijk te verwoorden wat haar overkomen is. Het is absoluut geen opstapeling van droge feiten en jaartallen, maar juist een dynamische autobiografie waar de levenslust vanaf spat.