Een lofschrift voor zijn grootouders
Iedereen heeft wel bepaalde herinneringen aan zijn of haar grootouders. Dat kunnen fijne of minder fijne momenten zijn. Vaak zijn het warme gedachtes, soms heerst er een haat-liefdeverhouding en een enkele keer komt het voor dat men er liever niet over de vloer komt. De Duitser Joachim Meyerhoff (1967) valt gelukkig in de eerste categorie. Een belangrijk deel van zijn leven woonde hij bij zijn grootouders en maakte hij deel uit van hun groteske, maar vreemde leven. Treffend weet hij deze periode te beschrijven in zijn derde autobiografische roman, drager van de geweldige titel: Ach, deze leegte, deze verschrikkelijke leegte.
Opgegroeid in de omgeving van de psychiatrie, waar zijn vader de directeur was van een inrichting, is Joachim Meyerhoff als jonge adolescent wanhopig op zoek naar het geluksgevoel en een hernieuwd vertrouwen in de wereld, dat hij na de dood van zijn middelste broer en de scheiding van zijn ouders is kwijtgeraakt. Twee (vlucht)mogelijkheden dienen zich aan: de vervangende dienstplicht en de toneelschool, allebei in München. Hij doet auditie voor de toneelschool en tot zijn stomme verbazing wordt hij aangenomen. De dure huurprijzen van een appartement in München en het aanbod van zijn grootouders doen hem besluiten bij zijn opa en oma in te trekken. In hun riante, luxe villa in Nymphenburg (tegenover het beroemde, barokke paleis) betrekt hij een roze kamer, die de komende drieënhalf jaar zijn vaste slaapplaats is.
De twee locaties die Meyerhoff in deze roman voornamelijk beschrijft - de toneelschool en het huis van zijn grootouders – staan op een bepaalde manier met elkaar in contrast. De chaotische, wispelturige drukte van de theaterschool met een overvloed aan hoge eisen tegenover de betrouwbare, veilige basis van vaste gewoontes en pure stilte in het grootouderlijk huis. Meyerhoff omschrijft beiden beeldend en creëert daarmee een vertrouwde sfeer. De lessen zijn vaak een worsteling, soms een pretje, maar meestal vraagt Joachim zich af of hij er goed aan heeft gedaan zich in te schrijven. Zijn klasgenoten lijken allemaal over meer talent te beschikken dan hij en tijdens diverse lessen wordt hij keihard aangepakt vanwege zijn schijnbare onkunde. Als de schooldag er eenmaal op zit, komt hij bij zijn grootouders tot rust en kan hij zich ontspannen door op te gaan in hun vaste gewoontes en aparte bezigheden.
“Overdag zakte ik stroomversnellingen af, met gevaar voor eigen leven slalommend tussen stenen en draaikolken door […] en ’s avonds werd ik het stille meer op gespoeld, dan zat ik geradbraakt maar levend en wel op de bank bij mijn grootouders en sloeg mijn whisky achterover.”
Het dagelijkse leven van zijn grootouders is een gevierd parcours en hangt met vastigheden aan elkaar. Elke dag opnieuw hanteren ze dezelfde rituelen, die maar zelden worden onderbroken door afzonderlijke gebeurtenissen. De rode draad gedurende de dag wordt gevormd door alcohol. In vaste etappes wordt de dag in een roes beleefd en geleefd, waar bij het ontwaken begonnen wordt met champagne en de dag wordt afgesloten met mierzoete sinaasappellikeur.
Grootmoeder Inge is een eclatante dame, een roemrijke actrice die zich nog altijd de diva waant die ze ooit was. Met weidse gebaren, potsierlijke houdingen en overdreven uitspraken lijkt het alsof ze nog altijd een rol speelt, terwijl ze al lang en breed met pensioen is. Ze is slim, lief, maar kent ook de eigenwijze, stugge karaktertrekken die velen in hun eigen grootmoeder zullen herkennen.
Grootvader Hermann is anders. Hij is een ‘stand-in-opa’, daar de biologische grootvader bij een heftig ongeluk om het leven kwam. Strenggelovig als ‘de nieuwe Hermann’ is, hanteert hij een harde aanpak met strikte regeltjes. De slechthorendheid en zijn scherpzinnige, filosofische benaderingen zijn soms hilarisch en zorgen voor een komische kwinkslag.
Met een glimlach van oor tot oor, soms onderbroken door een brok van ontroering, lees je van hoofdstuk naar hoofdstuk, die stuk voor stuk één of meerdere prachtige anekdotes bevatten. Van het leren glimlachen met je tepels tot een doldwaze boswandeling met de familie. En van de bizarre dagelijkse rituelen tot het stelen van een fotoboek in een drukbezochte boekhandel; Meyerhoff vertelt met passie, humor en bewondering in een beeldende schrijfstijl, waarbij de details het vertelde een kleur geven. Bovenal spat de grenzeloze liefde voor zijn grootouders van de bladzijdes af. Het treft je met ontroering, verwondering en hilariteit. Ach, deze leegte, deze verschrikkelijke leegte is een ode aan het leven van grootmoeder Inge en ‘grootvader’ Hermann, een lofschrift voor hun bestaan. Een echtpaar waar ook de lezers van zullen gaan houden en waar de gedachtes aan je eigen opa en oma meermaals door je hoofd zullen spoken. Hopelijk met net zoveel genegenheid, warmte en plezier als bij Joachim Meyerhoff. Hulde en grote dank voor dit prachtige verhaal!
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Mads Bruynesteyn
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
