Een afstandelijke moeder-zoon relatie
Miquel is de zoon van een Nederlandse moeder en een - naar het schijnt - Mexicaanse vader. Zijn vader heeft hij nooit gekend. Een vluggertje van zijn moeder, waarna de man is gevlogen. Nu, zo’n achttien jaar na zijn geboorte, heeft Miquel zijn moeder al twee jaar niet meer gezien. Hij is een nieuw leven begonnen in Nieheim, een klein, onbeduidend stadje in Duitsland. Helemaal alleen, zonder zijn moeder, is hij geëmigreerd, heeft hij een bouwval gerenoveerd en hier zijn onderkomen van gemaakt. Samen met Jorge, een simpele, ietwat rare snuiter die op een dag voor zijn deur stond en sindsdien niet meer van zijn zijde wijkt, leeft hij een vreugdevol leven, bestaande uit het plukken en verkopen van kersen, voetballen met vrienden en dromen over zijn vader. Totdat hij een brief krijgt van zijn moeder.
Het leven van Miquels moeder wordt opgetekend vanuit de dagboekverhalen die ze van haar therapeut Jacoba moet opschrijven. Ze is ziek, ernstig ziek en heeft niet lang meer te leven. Hoelang ze nog heeft, weet ze niet. Voor haar hoeft het in ieder geval niet lang meer te duren; ze is er klaar mee. Haar bestaan stelt niks meer voor, ze heeft geen vrienden en familie ziet ze ook amper. De enige om wie ze geeft en die haar mogelijk zou missen wanneer ze er niet meer is, is Leendert, een “bezorger van chique plantjes voor mensen die zich te goed voelen om een coffeeshop binnen te lopen”. Miquel heeft ze al twee jaar niet meer gezien of gesproken. Toch besluit ze hem een brief te sturen waarin ze hem bericht over haar ziekte en haar naderende dood.
Onheilig is de debuutroman van Roos van Rijswijk (1985), columnist en auteur van korte verhalen. Haar schrijfstijl is melancholisch, verfijnd en kent een zangerige schwung. Elke zin zou je hardop voor willen dragen met tussen de zinnen door een korte pauze om de nadruk te leggen op het vertelde. Het ziektebeeld van Miquels moeder wordt levensecht beschreven. Het grijpt je aan en ontroert je. Het is net alsof van Rijswijk het zelf heeft meegemaakt, zo intens worden de kwellingen op papier gezet. Aangrijpend, emotioneel en zo eerlijk als een stervende vrouw kan zijn. In de dagboekbeschrijvingen, die gericht zijn aan haar therapeut, maakt ze tevens korte metten met de personen die haar leven hebben bevolkt. Het zijn scherpe passages, schrijnend bovendien.
Onheilig is een verhaal over afstand. Niet alleen over de fysieke afstand, maar ook de afstand tussen het heden en verleden, tussen leven en dood. De vraag die tijdens het lezen naar boven komt, is waarom Miquel gekozen heeft voor een plotsklapse en zelfstandige verhuizing naar Duitsland, zijn moeder in Amsterdam achterlatend. Was ze te streng voor hem met al haar regeltjes? Neemt hij het haar wellicht kwalijk dat hij zijn Mexicaanse vader nooit heeft gekend? De band met zijn moeder is nooit optimaal geweest. Hij voelt daarom ook geen drang om zijn moeder vanuit Duitsland op de hoogte te houden van zijn bestaan. Hij schrijft haar niet, gaat nooit op bezoek en geeft haar zelfs het adres van zijn nieuwe woonplaats niet.
Ook de afstand tussen de stervende vrouw en haar omgeving is een belangrijk thema in het boek. Ze is eenzaam, maar wil zeker niet zielig worden gevonden. Ze vertelt over haar jeugd; over haar zus Ellie en hun rijke, zelfzuchtige vader en strenge moeder. Continu vraagt ze zich af of ze haar leven anders had moeten indelen, nadat haar ouders overleden. Ze brengt het haast cynisch, maar je voelt de treurige ondertoon.
De afstand tussen Miquel en zijn moeder wordt steeds groter, terwijl tegelijkertijd de dood steeds dichterbij komt. De zwarte stippen – zoals de vrouw haar ziekte omschrijft – vermenigvuldigen zich snel, maar laten haar in het ongewisse over waar de grens tussen leven en dood zich bevindt. Wat is dichterbij? Haar naderende dood of het leven van haar zoon? Onheilig is een aangrijpend en hartverscheurend verhaal, over een afstandelijke moeder-zoon relatie en hoe deze te overbruggen. Een prachtdebuut van Roos van Rijswijk.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Mads Bruynesteyn
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
