Hilarische zedenschets nieuwe rijken in India

Hoe ga je van middenklasse naar grote rijkdom? Wat betekent het om te verhuizen van een flat in een omgeving waar iedereen je kent en je alles van elkaar hoort naar een villawijk met bewakers voor de huizen waar het zo stil is dat je de vogels kunt horen? Wat doet het met je relatie? Met je vrienden? Het echtpaar Anil en Bindu Jha, rijk geworden van de verkoop van zijn telefoonboek-website, maakt deze stap en man en vrouw hebben elk hun eigen manier om zich aan de nieuwe werkelijkheid aan te passen. Waar zij met weemoed afscheid neemt van hun oude leven probeert hij zoveel mogelijk indruk te maken op de nieuwe mensen die ze ontmoeten. Wat zij hebben wil Mr. Jha ook, het liefst meer en beter zichtbaar. Omdat de echtgenoten hier niet over praten denken ze allebei dat de ander hetzelfde vindt en voelt.

Disha Basu’s debuutroman The Windfall is bij vlagen hilarisch. De alwetende verteller noemt mensen zelden bij hun voornaam, slechts als ze aan elkaar denken. Dit maakt het droogkomisch. Als Mr. Jha zijn nieuwe buurman Mr. Chopra voor het eerst ziet bijvoorbeeld:

“Mr. Chopra spun around. He was wearing khaki pants with a single crisp crease running down each leg. Mr. Jha woud have to tell his wife to get their clothes ironed more carefully.”

Deze Mr. Chopra is de overtreffende trap van zijn nieuwe buurman. Hij heeft het plafond van de hal net zo laten beschilderen als de Sixtijnse kapel (Adam draagt een kort broekje) en voelt zich arm als de oude buren naar London verhuizen. Rijkdom is relatief, blijkt maar weer, er is altijd iemand die rijker is.

Basu laat zien wat plotse rijkdom met een mens doet en hoe het streven naar status een mens kan laten wankelen. Een man die nieuwe kleren koopt (een huispak waar hij zich niet in thuisvoelt) als de buren voor het eerst langskomen, is hilarisch. Maar wat als hij status en rijkdom in de ogen van anderen hoger gaat waarderen dan het geluk van zijn geliefden? Dat is de wrange laag onder het verhaal van The windfall.

Een tweede verhaallijn is die van zoon Rupak, die aan het falen is voor zijn studie in Amerika. Hij studeert amper en heeft een Amerikaanse vriendin, maar dat durft hij niet aan zijn ouders te vertellen. Van de faculteit geschopt en terug in India blijkt dat zijn vader dit nu eigenlijk geweldig vindt. Wat is beter om je rijkdom te showen dan een nietsnut van een zoon? Zijn vrouw probeert haar oude normen en waarden te bewaren, maar ook zij verandert.

De derde verhaallijn wordt gevormd door de vriendin van Mrs. Jha, Reema Raj. Deze weduwe maakt kennis met de broer van buurman Chopra. Er lijkt een vonk over te springen. Maar kan dat wel in deze maatschappij van gearrangeerde huwelijken?

Basu laat zien dat het niet uitmaakt of je in New Delhi of het Gooi woont. Mensen zijn overal hetzelfde. Haar personages zijn niet allemaal even levend, met name de bijfiguren zijn meer karikatuur dan karakter. Maar de ontwikkeling die de hoofdpersonen doormaken geeft het verhaal warmte. Liefde is niet te koop en uiteindelijk het belangrijkste ingrediënt voor geluk. Een banale boodschap, die Basu op haar eigen wijze tot leven brengt. Gecombineerd met het bijzonder inkijkje in het dagelijkse middenklasse Indiase leven, waar gearrangeerde huwelijken net zo normaal zijn als het laten zegenen van je nieuwe auto door een corrupte hindu-priester, maakt The windfall tot een fijn boek om te lezen.