Reizen in het spoor van de Grote Oorlog

Wie een reisgids samenstelt kan kiezen voor een land, een gebied of een bepaalde route om te volgen. De Vlamingen Peter Jacobs, journalist bij De Standaard en Erwin De Decker, freelance reisschrijver, doen het net even anders. Zij zetten hun reizen uit aan de hand van recente geschiedenis. Voor het boek Parijs-Berlijn kozen ze voor het einde van de Grote Oorlog 1914-1918 die vele levens heeft gekost en waarvan de sporen nog in heel Europa terug te vinden zijn.

Wat als eerste opvalt bij het boek is de uitvoering. Gekozen is voor een drie kleuren druk van de tekst. De hoofdstukken hebben een zwarte titel, met een rode ondertitel. De tekst is zwart en het reisgids deel is in blauw afgedrukt. Daarnaast staan er in het boek afdrukken van vele ansichtkaarten, sommige zwart-wit, andere ingekleurd. Er werd destijds echt van alles een ansichtkaart gemaakt, belangrijke gebouwen, monumenten en memorale gebeurtenissen. Bijzonder is dat de schrijvers deze kaarten hebben gevonden. Het geeft een goed beeld van die tijd. zorgt voor de juiste sfeer in het boek en laat het verhaal van de reis tot leven komen.  

De reisgids start in België, waar een groot deel van oorlog heeft plaatsgevonden in de vreselijke loopgraven. Maar ook de belangrijkste gebeurtenis was in België, namelijk het ondertekenen van de wapenstilstandsovereenkomst in een treinwagon in Compiégne in november 1918. Peter Jacobs en Erwin De Decker reisden af naar deze plek, waar de wagon te bezichtigen is. (Het is niet de originele wagon, maar een reproductie).  

Elk hoofdstuk is op dezelfde manier opgebouwd. Er wordt een locatie gekozen die nauw samenhangt met de Grote Oorlog. Dan kan zijn in de vorm van een monument of een museum, maar er is altijd veel over te vertellen en dat doen de heren dan ook met overtuiging. Het reisdeel is eigenlijk maar een klein deel van het boek, het is grotendeels een stuk geschiedenis wat op een zeer leesbare manier wordt beschreven. Jacobs en De Decker reisden naar elke plek en onderzoeken wat er nog terug te vinden is van 1918. Vaak is dat best veel, een enkele keer is het minimaal.  

Tijdens de reis naar sporen van de Grote Oorlog doen ze België, Frankrijk, Nederland, Denemarken, Polen en Duitsland aan. Het levert een veelzijdig en afwisselend boek op dat de Grote Oorlog weer even onder de aandacht brengt. Een lange zinloze oorlog die grote consequenties had, o.a. een revolutie in keizerlijk Duitsland, met als gevolg grote chaos en de kans voor het fascisme om de macht over te nemen met alle bekende gevolgen van dien.  

Parijs-Berlijn is een indrukwekkend en goed geschreven boek over de Grote Oorlog, maar dan met name het einde ervan en de sporen die het heeft achtergelaten. Het is niet alleen een reisgids maar vooral een geschiedenisboek, waarbij alle facetten worden benoemd en besproken en het geeft zo een duidelijk overzicht van een ontwrichte wereld aan het begin van de 20ste eeuw.