De waanzin van verliefdheid

Je hebt verschillende vormen van verliefdheid. Soms kan de verliefdheid extra heftig zijn omdat je het absoluut niet verwacht. Deze kenmerkt zich door het allesomvattende karakter dat je langzaamaan leegzuigt. Rationele keuzes maken tijdens zo'n manische - laten we het zo maar noemen voor het gemak - periode behoort niet tot de mogelijkheden. Om een lang verhaal kort te maken: je ratio laat je keihard in de steek. En dat allemaal dankzij wat chemische processen in je hersenen. Dit alles overkomt Per Pennings, het hoofdpersonage in De mannen van Raan, de veelbelovende debuutroman van Martine de Jong (1975).

Per Pennings is programmeur en leeft een afgezonderd maar tevreden bestaan. Wanneer hij Raan ontmoet verandert dit, Per wordt smoorverliefd en dit lijkt wederzijds te zijn. Raan laat Per  de wereld zien die zich buiten zijn appartement afspeelt. Ze kookt voor hem, neemt hem mee op stap en hij ontmoet zelfs haar moeder en twee broers, bij wie Raan hoewel ze al 26 is, nog steeds woont. Alles lijkt goed te gaan, maar als Per Raan beter leert kennen, wordt ze afstandelijker. Soms verdwijnt ze dagen achter elkaar om daarna weer vrolijk terug te keren naar Per. Ook duiken er steeds meer mannen op uit Raans verleden. Dit alles gaat wringen en Per probeert door middel van lijstjes en en schema’s een logica in het web dat 'Raan en haar mannen' heet te vinden en zo tegelijkertijd de touwtjes in handen te houden, iets wat mislukt.

Martine de Jong, bekend van haar blog 10e.nl en Recensiekoning, laat met dit debuut zien dat ze ook een geboren romancier is. De mannen van Raan is een roman die laat zien dat hoewel de liefde een universele thema in de literatuur is, dit niet cliché hoeft te worden. Op komische wijze toont De Jong dat verliefdheid tot vlagen van waanzin kan leiden, want de dingen die Per doet voor (maar vaker door) Raan zijn soms wel op het randje.

Een voorbeeld hiervan is passage waarin Per in een wantrouwige bui in het huis van Raan inbreekt om te zoeken naar meer informatie over één van haar broers, die hij niet helemaal lijkt te vertrouwen. Uiteraard kan een inbraak nooit goed aflopen en Per vlucht weg via de tuin, om er daar vervolgens achter te komen dat er zo ook geen directe uitweg is en hij drastischere maatregelen moet nemen: de tuin van de buren in vluchten. Terwijl hij dit doet wordt hij gesnapt door één van Raans broers, die hem vanachter het raam met een verbaasde blik vol genoegdoening recht in de ogen kijkt. Als je dit leest wil je je handen het liefste voor je gezicht slaan en door de grond zakken van plaatsvervangende schaamte. Maar anderzijds weet je: dit had ook ik – bij hoge uitzondering maar toch – kunnen zijn, en daarbij iedereen.

De liefde is niet logisch en verre van gemakkelijk. Dit zien we ook bij Raan, die hoewel ze Per oprecht leuk lijkt te vinden, zich toch niet volledig aan hem kan geven. We komen te weten dat meerdere mannen uit haar verleden – waaronder haar afwezige vader, zorgen voor een gecompliceerde persoonlijkheid. Raan lijkt het standaard meisje met issues, maar het is duidelijk dat hier meer achter zit. Die complexiteit doet Per verlangen naar het ongecompliceerde:

"Ik verlangde terug naar de dagen waarop we zwart-witfilms keken in de schemering, waardoor alles in mijn slaapkamer zwart-wit werd. Alles, behalve onze binnenkanten die opgloeiden door alles heen, dwars door onze ribbenkasten en lederhuid, opperhuid en hoornlaag tot ze elkaar raakten."

De mannen van Raan is een geslaagde debuutroman met een fascinerende verhaallijn en prachtige zinnen. Een echte aanrader voor iedereen die zin heeft in een zowel tragisch als komisch liefdesverhaal met onheilspellende, mysterieuze en boeiende personages en alle waanzin die de liefde met zich meebrengt.