Leven of lijden verlengen?

Manu Keirse, dé specialist in rouwverwerking, is klinisch psycholoog, doctor in de geneeskunde en emeritus hoogleraar aan de faculteit Geneeskunde (K.U. Leuven). Door zijn doctoraatstudie werd hij expert in patiëntenbegeleiding, verliesverwerking en palliatieve zorg. Daarnaast geeft hij lezingen in België en Nederland en heeft hij ook nog tijd om boeken te schrijven.  

Als ik er niet meer ben geeft genoeg stof tot nadenken, hoewel je in eerste instantie helemaal niet wíl nadenken over je eigen levenseinde. Toch toont Keirse aan, door zijn doortastende manier van schrijven, dat het echt van wezenlijk belang kan zijn om dit juist wél te doen. Niet uitsluitend wanneer je denkt te weten dat de dood er op korte termijn aan zit te komen, maar juist nu alvast. Nu kun je nog helder denken en zelf beslissingen nemen. Ooit wel eens stilgestaan bij het feit dat het morgen anders kan zijn? Dan is het toch een prettig en tevens een veilig idee dat je zoveel mogelijk zelf hebt kunnen bepalen wat er met je gebeurt aan het einde van je leven. Of aan het einde van de kwaliteit van leven. Je gaat toch ook niet op reis zonder te bedenken wat je mee zult nemen?  

Wetende dat één derde van de mensen in de laatste periode van het leven incontinent is en dat veertig procent niet meer in staat is om zijn of haar wil te uiten, doet je toch even achter de oren krabben. Houdt altijd voor ogen dat je veel zelf kunt beslechten door een wilsverklaring op te stellen. Jij beslist of jouw leven verlengd zal worden door medische interventies, zoals een infuus, sonde of operatieve ingreep. Jij beslist of een behandeling stopgezet gaat worden. En jij kunt zelf bepalen wie jouw belangen behartigt wanneer je het zelf niet meer duidelijk kunt maken. Tijdige zorgplanning wordt dit genoemd. Je hebt als mens het recht om vast te leggen wat voor jou wel en niet meer menswaardig is. Hoeveel leed en gebrekkigheid wil je accepteren wanneer er geen kans op herstel is? Hier lees je hoe zo’n wilsverklaring op te stellen. In de bijlage zit het formulier “wilsverklaring in verband met mijn gezondheidszorg en levenseinde”, wat je alleen nog maar hoeft in te vullen.  

Keirse heeft overal aan gedacht. Wat staat je te gebeuren als je geen kinderen hebt of ouders, broers of zussen? In dat geval behartigt de zorgverlener jouw belangen in een multidisciplinair overleg. Wanneer je vooraf een gemachtigde benoemt in de wilsverklaring zal deze persoon uit jouw naam optreden wanneer je zelf niet meer in staat bent om je wensen over te brengen. Een ander gewichtig punt is orgaantransplantatie. Bij onze zuiderburen is iedereen na zijn overlijden een potentiële donor van organen. In ons land ben je dat alleen wanneer je een donorformulier hebt ingevuld en wanneer je geregistreerd staat in het donorregister. Dan word je ook nog gewezen op wel/geen experimentele behandelingen ondergaan, wel/geen palliatieve sedatie en zelfs op de importantie van een harmonieuze verdeling van de nalatenschap. Kortom, alles wordt belicht.  

Naast de talrijke concrete suggesties, laat Keirse wettelijke regeltjes de revue passeren en reikt je ontelbare tips aan. Juist door de eenvoud en integere manier van schrijven, een zeer bruikbaar boekje dat eigenlijk iedere burger in de kast zou moet hebben. En lezen natuurlijk… en toepassen wellicht.