Een verwarrende wereld
Addie Schulte (1965) heeft al een paar ‘probleem’ boeken op zijn naam staan. Zo schreef hij eerder over de leiderschapscrisis bij de VVD en over de moeilijkheden bij de PvdA. Van huis uit is hij historicus en journalist, en houdt hij zich bezig met neergangsdenken. Over dit laatste gaat zijn De strijd om de toekomst, waarbij doemscenario’s hoogtij vieren.
In het boek staan de meest actuele neergangstheorieën over cultuur (Nederland verdwijnt), economie, ecologie en technologie (de robot neemt het over) centraal. Het voortbestaan van de democratie, van Europa, westerse rijkdom en de beschaving of zelfs de mensheid wordt bedreigd in deze dramatische overgangstijd. We leven in een nerveuze tijdgeest waarin we het geloof in de vooruitgang zijn verloren. Het cultuurmarxisme, de dominantie van de vrije markt en het neoliberalisme geven materialisme en vooral egoïsme ruim baan. Schulte belicht de problematiek van migratie en de opkomst van een Eurabië. Ecologische problematiek wordt aan de hand van de klimaatverandering geschetst, waarbij het bestaan van het menselijk ras en de planeet op het spel staan. Gevolgd door de opkomst van killer-robots met de centrale vraag: kan technologie essentiële menselijke eigenschappen overnemen? En: wie is straks de baas, mens of machine? Je wordt er niet vrolijk van. Laat dat nou ook net niet het doel van Schulte zijn.
Hij laat diverse denkwijzen en scenario’s de revue passeren, gaat van de ene activist naar de andere en geeft goed weer hoe de verschillende zienswijzen zijn. Het zet je enorm aan het denken en daagt onbewust uit om een eigen mening te vormen, als je die al niet had. Alles is duidelijk beschreven met bronvermelding die achterin terug te vinden is. Het is een helder verhaal dat van belangrijke uitspraken van prominenten en zienswijzen van activisten samenhangt, waarbij de belangrijkste ingrediënten twijfel, angst en onzekerheid zijn. Maar desondanks krijgen ook de utopisten -een weliswaar klein- podium.
Het laatste hoofdstuk is een conclusie; neergangsdenken is verweven met de westerse cultuur en verdient aandacht! De nachtmerries van doemdenkers horen net zo goed bij een gesprek over de toekomst als de dromen van utopisten. Met alleen dromen kom je niet ver, voor actie heb je een neergangsdenker nodig. De gestelde vraag op het omslag: ‘Wat zeggen angsten over het beeld van onszelf?’ komt niet uit de verf. Een meer psychologische onderbouwing was wenselijk geweest.
Zelden laat Schulte zijn eigen gedachten zien, daar waar hij dat wel lijkt te doen is het niet altijd even duidelijk of dit daadwerkelijk zijn zienswijze is of een algemeen heersende. Hoe dan ook heeft hij een toegankelijk boek geschreven over hedendaagse thema’s waar we allemaal mee te maken hebben. Een waarschuwing is op zijn plaats voor de mensen die geen enkel vertrouwen meer in de toekomst hebben: begin hier maar niet aan, lees liever komische literatuur in de tijd de je nog rest.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marjan van Druenen
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
