Emotionele zwerftochten

‘Is het vandaag een goede dag om dood te gaan?’ Jennifer Niven start Waar het licht is met een opmerkelijke, essentiële vraag en plaatst je direct midden in het leven van Finch en Violet. Met dit verhaal, dat indruk maakt door de emotionele beschrijvingen en realistische gebeurtenissen, zorgt Niven voor een echte parel binnen de Young Adult-literatuur.  

Finch en Violet ontmoeten elkaar op de kerktoren van school, waar ze allebei een einde aan hun leven willen maken. Finch houdt Violet tegen en allebei overleven ze. Vervolgens nodigt Finch Violet uit het ‘zwerftochtenproject’ voor aardrijkskunde samen te doen. Ze ontwikkelen een speciale band, leren elkaar beter kennen en houden van elkaar. Kunnen ze elkaar gelukkig maken? Kunnen ze elkaar weerhouden van een zelfverkozen dood en kunnen ze elkaar laten zien dat het leven mooi is?  

Vanaf de eerste letter in het boek sluit je Finch in je hart. Niven beschrijft de gedachten en gevoelens van deze ongelukkige jongen zo goed dat het onmogelijk wordt niet van hem te houden. De gemaakte opgewektheid en de pogingen Violet uit het dal te trekken maken hem tot een echte gentleman. Tegelijkertijd zie je de keerzijde. ‘Mijn vader zegt geen woord tegen me, maar mept me zo de keuken door, tegen de muur aan.’ Het leven van Finch is hard, verdrietig en pijnlijk. Door Nivens beschrijvingen is Finch niet langer een papieren persoon, hij wordt echt. De empathie voor Violet volgt later, maar ook zij verdient een plaats in je hart. Waar ze eerst koud en kil overkomt, kan iedereen haar later begrijpen: de lezer én Finch. Niven maakt van beide tieners realistische personen, zo uit het leven gerukt. Hierdoor wordt het moeilijk dit verhaal te vergeten.  

‘Het probleem met mensen: ze vergeten meestal dat het de kleinigheden zijn waar het om draait.’ Finch en Violet proberen die kleinigheden wel te waarderen. Tijdens hun zwerftochten door Indiana komen ze op de mooiste plekken en ontstaat er een waardevol liefdesverhaal. Niven laat zien dat ze over de opbouw nagedacht heeft. Al vanaf het begin geeft ze kleine aanwijzingen als ‘dat is het enige wat ik niet heb’ over het verdere verloop van het verhaal. Via korte opmerkingen van Finch en ogenschijnlijk onbelangrijke gebeurtenissen creëert ze bij de lezer een sterker wordend gevoel van onheil en wekt ze allerlei emoties op.  

Vanaf tweederde van het boek verandert de toonzetting. De ‘vrolijke’ Finch valt terug en de lezer voelt de onmacht van Finch én Violet. Niemand kan iets doen. Opmerkingen als ‘Jij verdient beter. Ik kan niet beloven dat ik in je buurt blijf – niet dat ik dat niet wil’ raken je in het hart en geven opnieuw een gevoel van onrust. Wederom ondersteund door de verhaalopbouw. Niven laat Finch steeds minder aan het woord: hij verdwijnt letterlijk en figuurlijk. Langzaam wordt het noodlot duidelijk.  

Niet alleen de meeslepende verhaallijn en de unieke personages zorgen ervoor dat dit boek blijft hangen. Ook de thematiek die Niven aanhaalt, zorgt voor de nodige traan. Door de handelingen, gevoelens en gedachten van Finch een podium te geven, geeft de auteur een prima en indrukwekkend beeld van iemand met een bipolaire stoornis. ‘Ik ben aan het verdwijnen. Misschien ben ik al weg.’ Ook de gevolgen van de dood van Violets zusje en het grote thema ‘zelfmoord en geluk in het leven’ krijgen veel aandacht. Daarbij gaat Niven verder dan alleen het geven van een beeld: ze maakt je deelgenoot en lotgenoot van de situatie.  

Violet gaat – met het uit beeld raken van Finch – een noodlot tegemoet. Uit alle macht probeert ze het tij te keren en hierin neemt ze je mee. Een gevoel van ‘ik weet hoe het gaat eindigen, maar ik wil niet dat het zo eindigt’ bekruipt je en Violets woorden zorgen voor tranen. Het verhaal maakt zoveel indruk, dat je elk detail wilt onthouden. Niven schrijft met Waar het licht is een diepgaand, realistisch verhaal dat zeker gelezen moet worden!