Waar ik ga, ga jij

‘Ik ben de weg kwijt.’  

Wellicht is deze zin ook op jou van toepassing en sluit hij aan bij iets in je leven op dit moment. De personages in Waar ik ga van Gayle Forman geven elk op hun eigen manier invulling aan het verliezen van de weg. De roman, vertaald door Carla Hazewindus, brengt Freya, Harun en Nathaniël samen en vertelt het verhaal van doorsnee jongeren die alle op hun eigen manier bijzonder zijn.    

Freya is een jonge vrouw met zangtalent. Wanneer ze samen met Hayden haar eerste album op wil nemen en op het punt staat beroemd te worden, verliest ze haar zangstem. Bang voor het feit dat Hayden haar wil ontslaan en ongelukkig door het verloren contact met haar zus, vlucht ze. Ze is niet de enige. Ook Nathaniël is zijn thuis ontvlucht. Na weken gezworven te hebben, komt hij aan in Manhattan. Zonder eten, kleren of een goed plan trekt hij door de stad.    

Ondertussen is ook Harun gevlucht. Bang om zijn ouders te vertellen over zijn seksuele geaardheid en diepongelukkig omdat hij grote liefde James verloor pakte hij zijn spullen en vertrok. Wanneer hij door de stad loopt, ziet hij voor zijn ogen een meisje van de brug vallen en op een jongen landen. Het blijken Freya en Nathaniël. Het noodlottige ongeluk blijkt de start van een bijzondere ontmoeting. In hoeverre kunnen de jongeren elkaar tot sterke mensen maken?    

Het eerste deel van het verhaal, de beschrijving van de minuten tot de ontmoeting, werkt Forman vanuit een externe verteller die het verhaal filmisch beschrijft en desgewenst zijn commentaar geeft. Bewust houdt hij de lezer enigszins op afstand en vertelt hij zijn verhaal. Dit verandert wanneer de drie jongeren elkaar ontmoeten. In één klap schakelt Forman over op drie verschillende ik-perspectieven en vertelt de achtergronden van de jongeren.    

Forman creëert drie heel verschillende portretten die allemaal, hoe bijzonder ook, herkenbaar zijn voor iedereen. Als lezer sta je dichtbij en ervaar je hoe Freya bijna beroemd wordt en min of meer zonder keuze haar leven verandert en hoe Harun smoorverliefd wordt op James, maar voor zichzelf geen kans ziet zijn ouders hierover in te lichten. Samen met hem heb je verdriet en ben je angstig. Nathaniël, daarentegen, blijft lange tijd een mysterie. Forman slaagt er uitstekend in wel informatie te geven over zijn geschiedenis, zonder alle kaarten open te leggen.    

‘Het is de hoop die zo’n pijn doet. Harun weet dat.
- - -
Nathaniël weet dat.
- - -
Freya weet dat ook.’    

Uiterst sterk is dan ook de overeenkomst die Forman creëert tussen de drie zo verschillende personages. De ik-perspectieven worden afgewisseld met de externe verteller die laat zien hoe de jongeren met elkaar optrekken en elkaar uitdagen hun problemen in de ogen te kijken en aan te gaan. Hoewel de externe verteller soms iets té veel meedeelt, zie het citaat hieronder, brengt hij voornamelijk samenhang en creëert hij een nieuwe weg voor Forman: ze krijgt de kans drie angstige jongeren uit te laten groeien tot sterke mensen.    

‘Harun is de barmhartige Samaritaan die me heeft geholpen om Nathaniël hierheen te brengen,’ zegt Freya, opgelucht dat ze op een min of meer terloopse manier achter Haruns naam is gekomen.’    

Prachtige open plekken in het verhaal fungeren als pijlers voor het echte leven: niet elke vraag is te beantwoorden en niet elk probleem is op te lossen:    

‘‘En hoe zit het met verdriet?’ vraagt de arts.
‘Verdriet?’
‘Ja, verdriet.’
‘Moet ik verdriet een cijfer geven?’
‘Yep,’ zegt de arts. ‘Van nul tot zes, Nate.’
- - -’    

Waar ik ga, ga jij; je kunt het niet alleen. Samen kun je meer, maar niet alles. Het is de allesdoordringende boodschap die Forman brengt met Freya, Nathaniël en Harun. Waar ik ga is een ijzersterke roman over algemene dilemma’s en verdriet. Forman slaagt er mede dankzij de krachtige constructie in dat iedere lezer zich zal herkennen in een stukje verhaal. Zijn verhaal bleef gewoon en werd bijzonder. Waar ik ga, ga jij.