Begeesterend

Rudi Hermans (1953), ooit literatuurrecensent, schrijft al sinds zijn dertigste ijverig aan een literair oeuvre dat aan sneltempo groeit. Jaarlijks minstens één nieuw boek lijkt zijn credo, met nadruk op “minstens”. Hij schrijft jeugdboeken, poëzie, en romans voor volwassenen. Aan de voet van de Langdon Cliffs is zijn nieuwste spruit die de ondankbare taak krijgt om het bijzonder geslaagde Kattenmoeder, verschenen in 2018, te overtreffen.    

Hermans vertrekt in dit boek vanuit waargebeurde feiten. Op 1 januari 2017 vonden wandelaars bij Dover het lichaam van een man die van een klif was gevallen of gesprongen. In zijn buurt lagen nog twee andere lichamen die de politie beschreef als “verstrengeld”. Bij hen twee plastic zakjes met daarin gecremeerde resten. De man is een ex-soldaat die voor dit boek niet relevant is. De andere vier stoffelijke overschotten blijken familie van elkaar. De lichamen zijn van een twee-eiige tweeling, broer en zus, en de gecremeerde resten die van hun ouders. Over het voorval werd uitgebreid in The Guardian bericht, maar of de dood van de tweeling een ongeluk was of een zelfgekozen einde, blijft onduidelijk. Hermans heeft daar een visie op en poogt in Aan de voet van de Langdon Cliffs het halfjaar dat aan hun dood voorafgaat, te reconstrueren.    

Hermans laat het boek aanvangen op oudjaarsdag 2016, het ogenblik waarop de dan 59-jarige tweeling – Bernard en Muriel Burgess – uiterlijk gevallen moet zijn. Hij geeft de twee, op dat ogenblik nog naamloos, een gezicht en schetst een mogelijk scenario volgens hetwelk het vermeende ongeval heeft plaatsgevonden. Daarna keert Hermans terug naar de zomer van 2016 en begint hij een beeld van de tweeling te schetsen. Bernard (Bernie) en Muriel zijn genoemd naar hun ouders, die dezelfde voornamen droegen. Ze wonen in een caravan op het caravanpark Orchard Park nabij Chester en hebben grote financiële zorgen. Bernie lijdt sinds zijn zestiende aan de ziekte van Bechterew, een spierziekte die hem langzaam maar zeker verstijft. Sinds de dood van hun moeder in 2014 hebben ze beiden last van depressies, maar ze aanvaarden geen hulp. Ze onderhouden met niemand contact en doen alles samen. Om Bernie zo soepel mogelijk te houden, proberen ze dagelijks te wandelen.    

Wie was de eerste die het voorstel voor een meerdaagse trektocht lanceerde, hij of zij? In de mist van de tijd die sindsdien vergleed was dat voor hen niet meer duidelijk en ze wilden elkaar weleens plagen wie van hen beiden een voortrekkersrol had gespeeld in de uitwerking van dit doldrieste idee, [...]'    

Omdat de twee met niemand contacten onderhielden, weet men niet waar de twee met elkaar over praatten, of wat ze dachten. Hier komt Rudi Hermans op de proppen. Hij beschrijft de omstandigheden waarin ze woonden en laat de tweeling praten met elkaar, wordt ooggetuige als ze hun problemen bespreken, tapt hun diepste gedachten af die ze zelfs aan elkaar niet kwijt willen. In zijn kenmerkende stijl geeft Hermans de twee een taalrijkdom mee die ze hoogstwaarschijnlijk nooit gehad hebben. Muriel wordt naast zus van Bernie, ook een type dat moedert over haar broer. Bernie wordt naast broer van Muriel, een man die stiekem gevoelens voor haar heeft die verder gaan dan wat hij mag uitspreken.    

Wie al eerder boeken van Hermans las, weet wat te verwachten, want deze nieuwe novelle is gebrouwen met een aantal vaste ingrediënten die Hermans kenmerken. De familieband tussen de beide personages onderling en met hun overleden ouders wordt uitgediept en is bijzonder hecht. Er is meer ruimte voor beschrijvende proza dan voor dialoog. Hermans taalgebruik is loepzuiver en soms poëtisch. In de hoofden van de personages vindt hij een enorme rijkdom aan gedachten waaruit hij met chirurgische precisie de relevante elementen vist, om ze vervolgens veel mooier aan het papier toe te vertrouwen dan ze uit zichzelf zijn. De schrijver blijft zijn eigen stijl trouw en zorgt hiermee niet voor verrassingen, maar weet de lezer er wel opnieuw mee te begeesteren.