De schoonheid van een wereld in verval
Tot circa achtduizend jaar geleden, toen de zeespiegel veel lager stond, was Groot-Brittannië niet door de Noordzee van het Europese vasteland gescheiden, maar vormde het één landmassa ermee. Het tussenliggende deel dat nu water is, heet Doggerland. Over de exacte grootte is men het oneens, maar vermoedelijk waren een deel van Nederland, Duitsland en Denemarken op die manier via land met Groot-Brittannië verbonden.
Doggerland van Ben Smith, vertaald door Kees Mollema, is een cli-fi (climate fiction) roman die ons een toekomst voorschotelt waarin de zeespiegel ondertussen flink gestegen is. Waar ooit Doggerland lag, strekt zich een gigantisch windmolenpark uit dat vroeger deels op het land stond. De jongen en de oude man (“De jongen was natuurlijk niet echt een jongen, net zomin als de oude man werkelijk zo oud was.”) onderhouden het park in opdracht van het Bedrijf. Ze wonen er middenin, in een substation waar ze uitsluitend op elkaar zijn aangewezen, en op de komst van de voorradenleverancier die smerig blikvoer levert en andere noodzakelijkheden, maar die slechts sporadisch komt. Meestal zijn de twee helemaal alleen en proberen ze de molens tegen beter weten in operationeel te houden. Dat gaat alsmaar moeilijker want het corrosieve zeewater blijft op de molens inbeuken en steeds meer ervan gaan ten onder aan roest en ouderdom.
De jongen volgde zijn vader op, die op mysterieuze wijze verdween. Het Bedrijf ziet dat zo niet. Volgens hen ging zijn vader er vandoor en verbrak hij hiermee zijn contract. Nalatigheid, heet dat, en in dat geval is het de zoon die verplicht de positie van de vader moet overnemen. De oude man weet hier meer over maar houdt de lippen stijf op elkaar. Het is de voorradenleverancier die zijn mond voorbijpraat en bij de jongen een vonkje laat ontbranden, waarna hij op zoek gaat naar de waarheid over zijn vader, en nadenkt over een ontsnappingsplan.
Ben Smith is Brit en doceert creatief schrijven. Hij geeft onder andere les over het milieu in de literatuur, meer specifiek gericht op de oceanen en op afval. Met deze debuutroman blijft hij zelf ook volledig binnen dit thema. Hij schetst een somber en mistroostig toekomstbeeld van een wereld die door het water herwonnen wordt. Landmassa’s verdwijnen en hiermee ook sporen van menselijke bewoning. Het windmolenpark zal op een gegeven ogenblik ook onherroepelijk zijn weggeroest. De zee heeft eonen van tijd om dat te bewerkstelligen. Het Bedrijf heeft de mensen in de tang en hoop op beterschap is er niet.
Het boek volgt slechts één personage en dat is de jongen. Af en toe praat hij kort met de oude man, of komt de leverancier langs, maar meestal is hij alleen met zijn daden en denken. Mondjesmaat slechts komt de lezer meer te weten over de situatie waarin de jongen zich bevindt. Het windmolenpark is zijn gehele wereld en Smith versterkt dit gegeven door met geen woord te reppen over wat er buiten de grenzen van het park ligt. In alles wat hij denkt of meemaakt, sijpelt uitzichtloosheid door. Om de sleur te breken, probeert de jongen wat te vissen, maar alle vis is al lang uit de zee verdwenen en wat hij bovenhaalt is afval. Afval is hoop, want soms zit er wat tussen dat de voorradenleverancier wil ruilen voor een splintertje aan luxe, zoals een muts waarmee de jongen zich warm kan houden in de ijzige wind.
Smith schreef een traag boek, waarin amper actie te bespeuren is, maar waarin toch veel gebeurt. Doggerland straalt een niet aflatende eenzaamheid uit en die is best aantrekkelijk. Hoop en wanhoop vechten voortdurend om de overhand. Tussen stapels afval en omringd door zichtbare tekenen van verval, vond Smith schoonheid en sereniteit waarover hij schrijft in bewoordingen die verraden dat hij ook poëzie schrijft. Smith hypnotiseert zijn lezers en kluistert hen aan het verhaal vast. Hij levert hiermee een sterk en overtuigend debuut af.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Marvin O.
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
