Twee verhaallijnen van heel verschillend niveau

Flora Gascón zit vast in een oersaai huwelijk. Een avondje stappen met vriendinnen eindigt onverwacht in een onenightstand met een onbekende waarvan ze alleen de voornaam kent: Paul. Daarna lukt het haar niet meer om contact met hem te krijgen, maar ze herinnert zich wel het boek dat hij aan het lezen was: Nevel in Tanger. Flora besluit het boek in kwestie te kopen en ontdekt dat het over een man gaat die eveneens Paul heet. Het boek speelt zich meer dan driekwart eeuw geleden af, maar toch denkt Flora dat beide Pauls met elkaar verbonden zijn. In een impuls besluit ze naar Tanger te reizen en op zoek te gaan naar de schrijfster van de roman.    

Nevel in Tanger is, zoals dus blijkt, tweemaal de titel van een boek: het echte dat de lezer in handen heeft en het fictieve dat de rode draad van het verhaal is. Schrijfster Cristina López Barrio (1970) schrijft een boek in een boek en wisselt het heden met Flora in de hoofdrol af met hoofdstukken uit het boek dat Flora kocht. Barrio, ex-advocate, creëert op die manier een variant van een welbekend format, namelijk dat waarin een onfrisse zaak uit het verleden in de vergetelheid dreigt te verdwijnen, maar net op tijd wordt opgelost voor de laatste getuigen overleden zijn. Jacqueline Visscher vertaalde het boek naar het Nederlands.    

Het boek drijft op romantiek. Het verlangen van Flora om de man terug te vinden waarmee ze een passionele nacht meemaakte, motiveert haar om een avontuur aan te gaan waaraan ze anders nooit begonnen zou zijn. Ze reist naar Tanger waar ze helemaal in haar eentje aan het speuren gaat. Ze wurmt zich binnen in de levens van mensen die daar niet om gevraagd hebben en is knap assertief om haar doel te bereiken. Tegelijk verlangt ze naar Paul, vraagt ze zich af wat ze met haar huwelijk aan moet, en sluit ze vriendschap met Armand die ze toevallig in Tanger tegen het lijf loopt. Armand is van het meegaande soort dat Flora edelmoedig bijstaat zonder vragen te stellen, wat lekker makkelijk is als het verhaal een onafhankelijk persoon nodig heeft om de dingen wat vlotter te laten evolueren. Om het feelgoodgehalte van het boek nog iets meer de hoogte in te helpen, belt Flora bovendien vaak met Deidé, haar hyperactieve therapeute die in Buenos Aires woont en op alle mogelijke tijdstippen klaarstaat om Flora een gratis sessie via Skype te geven als ze dat nodig heeft.    

Het boek in het boek speelt zich af in het Tanger van voor, tijdens en kort na de Tweede Wereldoorlog toen de stad nog niet onder Marokkaans bestuur stond. Moslims, joden en christenen leven er door elkaar. Er smeult al wat moslimverzet tegen de Franse aanwezigheid maar dat is nog erg beperkt en komt in het boek amper aan bod. Liefdesperikelen, dat is waar het ook in deze verhaallijn om draait en waarin ene Marina Ivannova de spil is. Haar vader was een orthodox-katholieke Rus, haar moeder een Sefardische Jodin die zich liet dopen om te kunnen trouwen. Ze is nog een kind als haar ouders sterven en zij bij haar Joodse grootouders in Tanger terechtkomt, maar met een kindermeisje dat Berbers en moslima is. Het klinkt ingewikkeld maar de personages leven in relatieve peis en vree zodat niets de romantiek in de weg hoeft te staan.    

De verhaallijn in het heden haalt amper een tweesterrenniveau. Ze is te simpel en verrast nooit, met erg welwillende personages die Flora geen strobreed in de weg leggen. De verhaallijn die zich in het verleden afspeelt, redt het boek. Deze kan grotendeels boeien en staat kwalitatief op een veel hoger niveau. Hoogtepunten zijn uiteindelijk de boeiende en gedetailleerde schetsen van Tanger vroeger en nu waarin de sfeer van die stad uitstekend wordt overgebracht.