Schilders komen tot leven bij María Gainza
Als je de laatste bladzijde omgeslagen hebt van Oogzenuw, wil je meteen opnieuw beginnen. Want wat heb je nou eigenlijk gelezen? Een schilderijententoonstelling in woorden, of een, al of niet autobiografische verhalenbundel van iemand die van kunst houdt. Een eenduidig antwoord is er niet. Het debuut van María Gainza (1975), elf korte verhalen bevattend, vormt een evenwichtig samenstel van beide.
Elk verhaal vormt een vloeiend samengaan van alledaagse gebeurtenissen en een uiteenzetting over een door de vertelster bewonderde schilder. Dat laatste doet ze op zo’n boeiende en aanstekelijke manier, dat je als lezer de doeken voor je ziet en ze samen met haar bewondert. De schilder komt tot leven, in zijn tijd en in zijn omgeving. De overgangen doen nergens gekunsteld aan, integendeel, er blijft een logische samenhang.
In ‘De heuvel vanuit mijn raam’ vertelt de schrijfster over haar vliegangst, het vormt een steeds terugkerend element.
"Op een dag ben je ineens bang om te vliegen. Uit het niets. Je wijt het aan de leeftijd. Tot je vijfentwintigste vond je vliegen de meest voor de hand liggende manier om je van a naar b te verplaatsen. Maar nu ben je doodsbang en heb je geen idee hoe je ooit in dat vliegtuig gaat stappen dat je naar Genève moet brengen."
Haar echtgenoot brengt haar naar dat vliegtuig, maar als hij uit het zicht is, keert ze zich af van de controlepoortjes en gaat ze terug naar huis. Verweven met die gebeurtenis is de roerende levensgeschiedenis van de schilder Henri Rousseau. Zoon van een Franse blikslager, geboren in de 19e eeuw. Hij gaat pas op zijn veertigste schilderen, aanvankelijk als zondagsschilder. In het dagelijks leven werkt hij bij de belastingen. Nadat hij een hand is kwijtgeraakt in de oorlog, gaat hij een opleiding volgen. Hij legt zich toe op tropische wouden in prachtige kleuren, bevolkt door uitheemse diersoorten en vrouwen. Die exotische natuur kent hij zelf alleen uit Le Jardin des Plantes in Parijs. In tegenstelling tot de vertelster, droomt Rousseau juist van vliegen, van ballonnen, zeppelins en vliegtuigen, hij schildert ze ook. ‘De wolk in een papieren zak was zo mooi dat hij je de adem benam.’ Het interesseert hem niet dat schilders in de avantgardistische salons hem niet serieus nemen. Zelfs als Picasso een feest voor hem geeft, waarvan hij later zegt, dat het alleen een grap was, laat hij zich niet van de wijs brengen. De schrijfster maakt zich daar boos over en stelt:
"Picasso, die Rousseaus hamsterde of het Coca-Cola in de woestijn was en zich twintig jaar later, toen hij zijn Guernica moest schilderen, opsloot in zijn atelier om in het geheim De oorlog van Rousseau te bestuderen, al zou hij dat later nooit toegeven."
Variërend van Toulouse-Lautrec tot Rothko en van de veel minder bekende Hubert tot Dreux, welke laatste jachttaferelen schildert, neemt Gainza de lezer mee op een reis door de schilderkunst. Of er sprake is van autobiografisch schrijven, blijft de vraag. Schrijfster en hoofdpersoon, geboren en getogen in Buenos Aires in een welgestelde familie en verslingerd aan de kunst. Maar in het ene verhaal is ze zwanger, in een ander van middelbare leeftijd. María Gainza schrijft meestal in de ik-vorm. In het hierboven beschreven ‘De heuvel vanuit mijn raam’ en in het schitterende ‘De betovering van de ondergang’, spreekt ze zichzelf echter aan in de jij-vorm. Een bijzondere manier waarmee ze de lezer als het ware in het verhaal trekt.
De neiging om alle schilderijen te gaan googelen, kun je van je af zetten. Op YouTube staat een prachtige diapresentatie waarin alle besproken schilderijen op volgorde getoond worden. De vertaling van Trijne Vermunt is prachtig. Zij is erin geslaagd de hartstocht van de Spaanstalige schrijfster in het Nederlands over te brengen. Wie nu denkt dat dit boek alleen bedoeld is voor liefhebbers van beeldende kunst, heeft het mis. Het boek vertelt over mensen, die ook nog schilderen. Wellicht dat het wel de liefde voor de schilderkunst kan aanwakkeren!
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Miriam Vaz Dias
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
