Een oppervlakkig debuut, met gebrek aan diepgang

Ria Borkent (1950) schrijft vooral gedichten en kerkliedteksten. Ze schreef onder andere God wil bij mensen wonen, een kinderbijbel die vooral aandacht geeft aan de taal van de bijbel. Ze vertaalde de Matthäus Passion in het Nederlands (Matteüs Passie, een poëtische hertaling) en werkte mee aan Psalmen voor nu en verschillende verhalenbundels. In 2012 en 2013 was ze stadsdichter van Apeldoorn. Huis aan de Handelskade is haar eerste roman.

Huis aan de Handelskade gaat over Sophie. Na de dood van haar man keert ze terug naar Nederland en vindt ze haar plek in een nieuwbouwappartement. Ze wordt verkozen tot voorzitter van de Vereniging van Eigenaren. Wanneer een gevelplaat wegens een constructiefout naar beneden valt, moet de VvE op zoek naar de aansprakelijke. Dit levert echter de nodige moeilijkheden op.

In een doolhof van beschuldigingen, waarin de aannemer naar de architect wijst, de architect naar de projectontwikkelaar en de projectontwikkelaar naar de gemeente, komt Sophie in een eindeloze cirkel terecht. De drukt loopt op, de bewoners eisen in de vergaderingen dat de zaken sneller worden geregeld en wanneer langzaam duidelijk wordt dat de vergoeding bij de aannemer gezocht moet worden, blijkt Sophie haar gevoelens voor de man niet opzij te kunnen zetten.

De roman geeft op een goede wijze een interessant inzicht in de juridische kant van een ongeval. Waar buitenstaanders vaak alleen in een krantenkop lezen dat er ergens een gevelplaat is gevallen en vervolgens verdergaan met hun levens, geeft dit boek mooi de andere kant van het verhaal weer. De lezer ziet in hoe verschrikkelijk zo’n ongeluk kan zijn. En dan niet alleen het feit dat een gevelplaat is gevallen, maar ook de juridische nasleep, die je vijf jaar lang blijft achtervolgen.

Het verhaal gaat hierna echter helaas over in wat lijkt op een liefdesverhaal. Sophie weet niet zeker of ze iets voelt voor de aannemer. De bewoners denken natuurlijk van wel en nemen haar dit kwalijk, omdat ze neutraal moet blijven. Hierdoor wordt Sophie zo goed als weggepest door haar buurtbewoners. Door deze plotwending gaat de focus af van waar het verhaal eigenlijk over gaat, maar… waar gaat het verhaal eigenlijk over? Doordat het verhaal eerst lijkt te gaan over de eindeloze sleur van een juridisch traject, lijkt het daarna over verschillende andere dingen te gaan: liefde, manipulatie en weggepest worden. Dit heeft als resultaat dat de thema’s (als er al thema’s in zitten) niet goed worden uitgewerkt en de roman wat oppervlakkig overkomt.

Dit komt ook doordat veel elementen in de roman cliché overkomen. Niet alleen de gebeurtenissen (vrouw krijgt gevoelens voor de man voor wie ze juist géén gevoelens moet krijgen, natuurlijk krijgt ze alle buurtbewoners tegen zich), maar ook op zinsniveau en in dialogen zijn er clichés.

Daarnaast bevat het verhaal veel overbodige scènes en personages. Wellicht lijken ze overbodig omdat ze niets toevoegen aan het thema en misschien is dit weer een gevolg van het feit dat het thema niet goed is uitgewerkt. Zo zijn er een hoop scènes met personages die er niet toe doen. Achteraf denk je: ‘waarom zat dit erin, waarom heb ik dit gelezen?’ Dit heeft als gevolg dat het verhaal soms langdradig aanvoelt en je veel personages al snel vergeet. De personages die er wél toe doen lijken bijna allemaal op elkaar, waardoor het enige personage dat je achteraf bijblijft, Sophie is. Bij de andere namen is het na het dichtslaan van het boek lastig om er nog een beeld bij te vormen.

Zonder uitgewerkt thema, diepgang en van elkaar te onderscheiden personages is Huis aan de Handelskade al met al geen sterk romandebuut van Ria Borkent. Het is natuurlijk nog maar haar eerste roman, wellicht dat de toekomst meer zal brengen.