Fermenteer de wereld, begin bij jezelf
Umami, umami. Parmezaanse kaas, pata negra, gezouten citroenen, ansjovis, miso. Allemaal heerlijke dingen die je maaltijd nét iets extra´s geven. Umami wordt vaak vertaald met ´hartig´, maar hartig is zout en umami is diep. Die diepe smaak wordt veroorzaakt door fermentatie. Zout komt daar wel aan te pas, omdat het gecontroleerde rottingsproces dat fermentatie is anders uit de hand loopt.
Fermenteren leek mij altijd iets voor professionals, omdat het mis kan gaan. De goede bacteriën zijn gezond, maken je eten lichter verteerbaar en geven een lekkere smaak. De foute bacteriën kunnen je ziek maken, en niet zo´n beetje ook.
Christian Weij besteedt dan ook veel aandacht aan hygiëne in zijn boek Verrot lekker. Met zijn aanwijzingen durf ik het wel aan om te gaan experimenteren.
De inleiding van het boek is een enthousiast pleidooi voor fermenteren. Experimenteren mag, mislukken ook, blijf het proberen, werk schoon en vertrouw op je eigen neus. Christian Weij schrijft op een meeslepende manier over zijn eigen ervaringen en (jeugd)herinneringen. Hij begint met recepten met groenten en fruit. Dan komen kruiden en specerijen aan bod, noten, zaden en peulvruchten, granen, zuivel en tenslotte vlees, vis en eieren. Dat heeft een goede reden. Dat de zuurkool is mislukt, kun je waarschijnlijk nog wel navertellen. Maar dat kan anders liggen bij je eigengemaakte worst. De schrijver adviseert om eerst ervaring met het fermentatieproces van plantaardige producten op te doen. Daarom, en omdat het geen maanden mag duren, werd het
Spitskoolsalade met appel en dille
Ingrediënten
1 kg spitskool
1 bosje dille
2 zure appels
10 g fijn zeezout
Snijd de kool met een mandoline of zuurkoolschaaf zo fijn mogelijk.
Schil de appels, verwijder de klokhuizen en snijd ze in dunne partjes.
Was de dille en hak hem zeer fijn.
Meng de kool met de dille, appel en het zout en laat het 10 minuten in een grote kom staan tot het goed vochtig is.
Schep de kool in een grote pot en druk aan met een zurrkoolstamper, wijnfles of gewoon met je vuist. Niet stampen want dan kneus je de kool te veel.
Zorg dat je pot voor niet meer dan driekwart gevuld is.
Laat de kool onder het oppervlak van het vocht verdwijnen door er iets zwaars op te leggen. Bijvoorbeeld een diepvrieszakje met zout water of een speciale zuurkoolsteen (zie het glossarium op pagina 301 voor een uitleg over zuurkoolstenen).
Dek de pot losjes af met een deksel of een stuk kaasdoek met een elastiekje eromheen, zodat er geen vliegjes bij kunnen komen.
Zet de pot op het aanrecht en laat de kool bij kamertemperatuur fermenteren. Proef na 3 dagen of je de kool lekker vindt.
Wanneer je hem goed vindt, zet je de pot in de koelkast om het fermentatieproces (nagenoeg) te stoppen.
Ondanks de zakjes met zout water zakt de kool niet onder zeeniveau. Is dat erg? Ik heb hetzelfde probleem met gezouten citroenen en die lukken altijd. Afwachten maar.
Dag 1 is drukkend heet en eindigt met onweer. Zou dat invloed hebben? Zo spannend is het nog nooit geweest. Ik draai om de potten heen, voel me weer het kind dat soepjes brouwde van bladeren uit de heg.
Dag 2 is warm maar niet benauwd. In de potten verschijnen steeds meer kleine belletjes die traag opstijgen naar de oppervlakte. Blub. Ik gebruik mijn neus. Een lekkere, frisse geur van groente en, inderdaad, yoghurt. Daar zijn de melkzuurbacteriën! Ik word steeds benieuwder naar het resultaat.
Dag 3: ik proef, ontdek nu pas dat ik vergeten ben de appels te schillen. Geeft niets, de koolsalade is heerlijk en zuur genoeg voor mij. Vanavond opeten met lamsworstjes en aardappelpuree.
Ik heb nu al zin in het volgende experiment.
Verrot lekker is een fantastisch en inspirerend boek dat ik zeker vaak ga gebruiken. Aan eigengemaakte ham waag ik me voorlopig nog maar niet. Christian Weij noemt de zijne ´De heilige Daan´ als eerbetoon aan de Italiaanse San Daniele. Dat is typisch voor zijn stijl en zijn enthousiasme. Alleen zijn advies om potten en gereedschap met chloor te ontsmetten lijkt me niet passen in een duurzame levensstijl. Dat doe ik toch liever met soda.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Monica Weterings
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
