Een verdwijntruc

Net een kennismaking met de Canadese schrijfster Rachel Cusk achter de rug. Dit boek was een tip van een plaatselijke bibliotheekmedewerkster en enkele andere leesvriendinnen.

Dit boek is 'interessant' en anders dan andere: Een schrijfster uit Engeland reist naar Griekenland om een zomercursus Creatief schrijven te geven. Ik ken Cusk niet voldoende om te bedenken of zij dit personage zou kunnen zijn of niet, sowieso is het een volledig fictieve roman. Het boek bevat in feite tien verhalen die ze hoort van mensen die ze daar ontmoet: haar buurman uit het vliegtuig, een collega-docent, andere bevriende schrijvers, haar cursisten, ... Zij luistert naar deze verhalen, schrijft ze neer en analyseert ze tegelijkertijd. Haar gesprekspartners kunnen gewoon al blij zijn met haar luisterend oor, want over zich zelf vertelt ze amper iets. Als het ware verdwijnt ze in de verhalen van de anderen.

Haar verslag is subjectief, en ze interpreteert de verschillende verhalen volgens haar eigen ervaringen. Ze zegt dit zelf ook letterlijk: "Kijkend naar het gezin op de boot zag ik wat ik niet meer had: iets wat er niet was, met andere woorden." Op deze manier leer je de schrijfster zelf gedurende het boek toch beter en beter kennen. De opgetekende verhalen vormen haar contouren.

De verhalen die ze te horen krijgt, gaan allemaal over stukgelopen relaties en gezinnen in allerlei (nieuwe) vormen. Het zijn de problemen daarmee die alle vertellers gemeenschappelijk hebben, en dit is uiteraard niet toevallig. Het huwelijk van de schrijfster is net op de klippen gelopen en ze treurt enorm om dit verlies. Op deze manier komt het verdriet uit die verhalen ook niet bij haar terecht, is ze hiervoor als het ware ondoordringbaar geworden voor rouw en verdriet. Ze gaat onbarmhartig de gaten en missing links van de anderen invullen doorheen haar eigen bril.

De gevoelens van al deze personages zijn mooi beschreven, toch beklijft het boek niet echt, blijven de verschillende verhalen niet hangen bij mij, bv. omdat de personages uit deze verhalen te veel op afstand blijven. Ook al hebben deze verhalen een rode draad gemeenschappelijk, en staan ze allemaal in relatie met de vertelster, de schrijfster in kwestie, blijven de verhalen ook te veel aparte stukjes in mijn hoofd. Of ze zijn net niet voldoende afgerond zoals in een echte kortverhalenbundel. Een eindpunt voor hetzij de schrijfster of gemeenschappelijk slotakkoord van de verschillende stemmen uit het boek blijft niet echt hangen. Dit is misschien wel een te 'modern boek' naar mijn smaak; het boek wordt ook te weinig concreet in mijn hoofd, met te weinig beelden. Maar de leeservaring is gemengd: de schrijfstijl kan ik wel zeer waarderen en het losstaande vervolg erop, 'Transit', dat tegelijkertijd uit de bibliotheek werd meegebracht, zal ik toch nog lezen.