Een boeiende en intelligente roman van de oude Duitse leeslijst

Politiecommissaris Hans Bärlach wordt begin november in 1948 opgenomen in een ziekenhuis in Bern, en komt bij zijn vriend arts Hungertobel terecht. In een Amerikaans medisch tijdschrift leest hij een artikel over oude dokterspraktijken in concentratiekamp Stutthof, met een dokter Nehle in de hoofdrol. Als Hungertobel teken geeft dat hij die arts blijkt te herkennen, kan Bärlach deze gelijkenis niet uit zijn hoofd zetten en doet hij er alles aan om zijn vriend uit te horen en het hele verhaal te leren kennen.

De 'zaak' en de aanwijzingen die aan het licht komen, in deze dunne roman worden al snel vrij duidelijk. Wat het boek zo speciaal maakt, is de manier van vertellen, de langzame tragiek die zich ontspint, het beschouwende schrijven over schuld, boete en hoe gerechtigheid tot stand kan komen.Ook wat drama aan het einde wordt niet geschuwd. Het is een zaak die over de tweede wereldoorlog gaat en over de afschuwelijke onmenselijke behandelingen die plaats vonden in de concentratiekampen. Niet te vergeten: dit boek 'speelt' dus in 1948 en het werd geschreven in 1952. Zowel voor de personages als voor de schrijver lag deze tragedie dus nog vers in het geheugen en zet dit toch ook aan om opnieuw na te denken over de drama's die zich vandaag afspelen in andere hoeken van de wereld.

Hoop, vrijheid, hoe in het leven staan na zo'n miserie mee te hebben gemaakt, zijn ook aspecten die veelvuldig aan bod komen. Maakt het allemaal niet meer uit en hou je je staande op de onderste trede van de maatschappelijke ladder, of word je cynisch en behou je je een gemakkelijk leven door mee te heulen met de beulen van toen als ze nog niet 'betrapt' zijn en jou in hun macht hebben?

De manier waarop de dialogen beschreven zijn en de wat formalistische stijl doen recht aan de tijd van waaruit het boek stamt, maar de Nederlandse taal is zeker modern en vlot te begrijpen. Vertaalster Ria van Hengel heeft dit zeker goed gedaan. Dit boek is géén thriller, maar een misdaadverhaal à la Simenon en Agatha Christie waarin de 'leidmotieven' en de beschouwingen van alle partijen de boventoon voeren. Een boeiende en intelligente roman van de oude leeslijst voor Duits vanonder de mat der vergetelheid gehaald.