Aangrijpend en beangstigend verhaal over dementieproces
Het boek is een indringende vertelling vanuit het personage Maarten Klein over het proces van dementie en de aftakeling dat dit teweegbrengt. Nergens komt de schrijver uit de coulissen om eender welke commentaar of beschrijving te geven.
Taal is zowat het krachtigste element in dit boek: de ervaringen van de hoofdpersoon worden prachtig in letters omgezet en tegelijkertijd is taal zo belangrijk voor Maarten die zijn taal begint te verliezen, in zijn verhaal begint te stokken, er gaten in zijn geheugen beginnen te vallen en uiteindelijk volledig zijn woorden kwijt raakt... Daarnaast gaat het ook nog eens over tweetaligheid daar Maarten samen met zijn vrouw en kinderen van Nederland naar de VS is verhuisd voor zijn job en tijdens zijn dementieproces het zo lang opgebouwde Engels ook kwijt speelt. Hij woont en werkt al zo lang in de VS maar deze gemene ziekte brengt hem ertoe dat hij terug naar zijn moedertaal, het Nederlands, grijpt en dat hij langzaamaan de juiste Engelse woorden niet meer kan vinden.
Je beleeft eigenlijk alles mee wat Maarten doet en denkt: het is dan ook een vertelling en geen beschrijving. De vele dialogen, of de innerlijke monologen met hemzelf, benadrukken dit nog eens.
Het boek speelt zich af in het heden en samen met hem beleven we terug zijn jeugd tijdens de oorlogsjaren in Nederland, de lessen van zijn pianolerares op wie hij een oogje had, een serveerster die hem toen ook zo opviel, enz. Het is ook beter om eigenlijk niet over herinneringen of flashbacks te spreken, omdat hij ze als het ware zelf terug beleeft en niet zelf ervaart als herinneringen maar in het nu. Het proces dat wordt teruggegrepen naar de vroegere periode als men dement wordt, wordt reminiscentie genoemd. Ik heb ook geleerd dat dit iets typisch is aan deze ziekte, en dit heel dikwijls bij dementiepatiënten voorkomt. De fotoalbums die Maarten bekijkt samen met zijn vrouw of een verzorgster later in het verhaal zijn hier een oefening in, en doen bij hem eerst nog een belletje rinkelen maar later herkent hij ze ook niet meer. Dit wekt angst en kwaadheid op bij hem en daardoor wordt hij ertoe gedreven ze in brand te steken.
Het is ook wat vreemd dat heel wat gebeurtenissen uit het verleden een belangrijkere plaats krijgen dan bv de zoon en de dochter van Maarten, die hier en daar wel worden vermeld, maar die als personages zeer vlak blijven. Zijn vrouw, Vera, is natuurlijk zijn rots in de branding. Je voelt haar wanhoop door de observaties die Maarten maakt. Ze is ongerust en weent, en verzorgt hem waar nodig. Naar het einde toe wordt dit ook onmogelijk voor haar en wordt hij in een ziekenhuis of een verzorgingstehuis opgenomen.
Boeiend voor hondenliefhebbers en lezers met huisdieren tout court: de hond Robert is één van de personages die hij het langste blijft herkennen, ook al verdwijnt die herkenning op het einde ook. Zijn hond krijgt ook een beschermende functie in het verhaal want zijn vrouw, Vera, begint pas zeer ongerust te worden over hem als de hond alleen zonder hem thuis komt van een wandeling.
Het boek is ook moeilijk in tijd te volgen: de schrijver verkort én verlengt tegelijkertijd de tijd waardoor je denkt dat de periode waarin dit proces plaats vindt, veel langer is dan wat echt bedoeld wordt in het boek. De gedachten uit het verleden nemen dan ook een grote plaats in terwijl dat sommige gebeurtenissen in het heden soms maar enkele lijnen toebedeeld krijgen.
Als je zo lang over een boek spreekt met een groep mensen en een expert die dit soort gesprek modereert en heel wat info aanbrengt, kan je uit dit boek van 160 pag ook weer zoveel uithalen. De Nederlandse oorlogswinter komt sterk terug in de gedachten van Maarten, en ook zijn werk komt terug aan bod. Hij wil zelfs terug gaan werken en naar vergaderingen gaan in het midden van de nacht. Er zijn ook een aantal gênante situaties die je niemand wil toewensen die de revue passeren.
De stijl is niet dramatisch maar eerder rustig hoewel het boek heel wat emoties los maakt vanwege de indringende thematiek. Een belangrijk thema dat wordt aangeraakt, is ook de vergankelijkheid: het besef dat alles en iedereen leeft en op weg is naar de dood. En dat alles verandert, dat niets hetzelfde blijft. Het seizoen van de winter met een volledig wit landschap waarin je niets meer gewaar wordt, is hier de perfecte achtergrond voor.
Het is niet simpel om de gedachtesprongen in het boek te volgen en daarom moet je je aandacht er wel goed bijhouden. Een prachtig citaat dat getuigt van de liefde van Maarten voor Vera luidt als volgt: “Ik ben de enige die al de vrouwen die ze geweest is in haar kan zien. Soms raak ik haar dan aan, raak ik ze allemaal tegelijk even zachtjes aan.”
Kortom: aangrijpend, emotioneel, prachtig geschreven. Waarom kon ik me dit boek dan niet herinneren? Verplichte lectuur, daar steek ik het op. Gelukkig is het leesplezier nu dubbel en dik teruggekeerd!
Voor de categorie : een boek dat op de lees-/examenlijst stond
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Nathalie B1
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
